Lasta numero
Esperanta Ligilo
Oficiala organo de la Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj (LIBE)
Numero 7 Septembro 2025
Enhavtabelo
Nia 89-a kongreso
Greziljono: tempo por lerni,
tempo por
interkonatiĝi, tempo
por pensi =ne
oficiala raporto
sed personaj
impresoj=
Pilgrimado en Romo
kun IKUE
Kultura semajnfino sarlanda
ĉu plena integriĝo okazos?
Matena renkontiĝeto
El nia literatura konkurso:
ŝi
rakontis
Hejmtasko
Mokeme
Virtuala
flirtado
Gratulojn kaj bondezirojn+
Problemo: ĉu vi ŝatas
florojn?
Nia 89-a
kongreso
Redaktita de
Natalia KASYMOVA
Kompletigita
de Sophie RENAULT
N.Kasymova: Ĉifoje
nia kongreso okazis en Francio, en kastelo Greziljono.
Tiu kulturcentro estas famkonata en Esperantujo. Tie
okazas diversaj kursoj,
staĝoj, prelegoj kaj aliaj aktivaĵoj dum la
tuta jaro.
Mi jam delonge revis pri la vizito al Greziljono, kaj
tio estis por mi tre
bona ebleco efektivigi mian revon.
S.Renault:
kvankam mi estas francino, mi neniam havis okazon iri al Greziljono
ĝis tiam.
NK: La
kongreso okazis ekde la 30-a de Junio ĝis la 7-a de Julio.
Samtempe eblis partopreni maratonan lingvokurson kaj
internacian Esperanto-
konferencon, kiuj daŭris ĝis la 10a de Julio. Mi restis ĝis la 7-a de Julio.
La kongreson partoprenis 7 blinduloj, kaj ankoraŭ
unu venis por tri tagoj.
Do ni povas diri, ke tiu kongreso estis la plej
malmultnombra.
SR: por
eksterlandanoj, vojaĝkostoj estis sufiĉe altaj; tio povas esti unu
el la klarigoj, kial malmultaj homoj partoprenis.
NK: Tiu
kastelo troviĝas 2,5 km-jn for de la urbeto Baugé-en--Anjou (Boĵe'-en-Anĵu').
La vojaĝo tien estas sufiĉe komplika. Homoj
el eksterlando devis komence veni
aviadile aŭ trajne al Parizo, poste veturi trajne
3 horojn ĝis Angers,
poste per pli ol unu hora busveturo atingi
Baugé kaj 2,5 km-ojn veturi
taksie aŭ iri piede. Sed esperantistoj ĉiam
estas helpemaj, kaj ili veturigas
homojn, necesas nur averti ĝustatempe pri la horo
de la alveno.
SR: por eviti
al tute ne francparolantoj eventualajn problemojn
dum la vojaĝo, ili ricevis antaŭe
dokumentojn kun bazaj esprimoj en la franca.
NK: Kastelo
Greziljono situas en granda parko kun lago. La konstruaĵo
estas vera mezepoka kastelo kun multaj ŝtuparoj,
internaj kaj eksteraj, ankaŭ
helikformaj, multaj koridoroj, kaŝitaj anguletoj/
Do, por ni orientiĝo estis
iom problema. Feliĉe niaj akompanantoj ĉiam
helpis.
SR: por
faciligi al ni la vivon, per granda helpo de mia koramikino (dankegon al ŝi),
ni sendis al ĉiuj priskribon de la lokoj retmesaĝe.
ŝi pretigis por ni
palpeblan mapon de la kastelo kaj brajlajn paperetojn,
kiuj estis gluitaj
sur ĉiuj pordoj.Tio helpis almenaŭ min
orientiĝi sen tro da malfacilaĵoj.
NK: Oficiale
estis tri akompanantoj, dungitaj de Libe, sed fakte
helpis ĉiuj. SR: sen ili, estintus tre probleme
dum manĝoj: ili devis zorgi
pri ni por bufedaj matenmanĝoj, kaj ankaŭ
disdoni pladojn dum aliaj manĝoj.
Cetere, ni havis okazon gustumi tipajn francajn
specialaĵojn, kuiritajn de
Christelle helpata de Adj"evi, laŭ mi tre
bongustajn kaj sufiĉe abundajn.
Dum iuj vesperoj, Bert Schuman eĉ donacis al ni regionan vinon kaj kiron
(tipan francan aperitivon).
NK: Loĝkondiĉoj
en la kastelo estas "spartanaj": En la ĉambroj estas varma
akvo, sed duŝejo kaj necesejo troviĝas en la
koridoro. La meblaro en la ĉambro
estas tre modesta. Sed ni certe venis ne pro meblaro.
Ni intencis ĝui Esperantujon.
Kaj tio funkciis perfekte, kiel ĉiam.
SR: ni estis
grupo de ĉirkaŭ 25 homoj kaj inkluziveco funkciis tre bone.
NK: Antaŭtagmeze
okazis lingvokursoj en tri niveloj: Por komencantoj (nivelo A);
gvidis ĝin Frank Lappe el Frankfurto ĉe
Majno (Germanio);
por progresantoj (nivelo B): Nedeljka Loĵajiĉ
(Serbio)
kaj nivelo C (kurso de la supera nivelo):Dennis Keefe
(Usono, Ĉinio, Hispanio)./
Ĉifoje mi ne gvidis kursojn, mi nur iomete helpis
al Nedeljka: ni solvis kelkajn
anagramojn, lernis unu kanton ktp.
SR: mi
partoprenis en kursoj B kaj C kaj ŝatis ambaŭ etosojn kaj enhavojn.
Dennis tre facile adaptiĝis al pedagogio por
blinduloj kaj montris al ni
valorajn retajn rimedojn, kiujn mi intencas priskribi
en alia artikolo.
NK:
Posttagmeze okazis ekskursoj.
Estis tre interesa ekskurso al la apoteko de
Baugé/ Tiu apoteko funkcias
ekde la mezepoka tempo. Al ĝi apartenas ankaŭ
hospitalo. Estis prezentitaj
multaj kuraciloj kun detala priskribo de ilia uzado.
Dank. al la traduko de Bert Schumann,
la organizanto de ekskursoj kaj gvidanto de
Greziljono,
ni "profundiĝis" en la tiaman medicinon
kaj kuracmetodojn de diversaj malsanoj.
Bedaŭrinde ciuj boteletoj kaj skatoletoj kun
kuraciloj troviĝis en vitraj ŝrankoj,
kaj ni ne povis preni ilin en la manon. Sed mia
akompanantino bone priskribis ilin,
kaj mi povas diri: Tio estas veraj artaĵoj el
vitro, kristalo, arĝento kaj aliaj metaloj.
La sola objekto, kiun mi povis palpesplori, estis lito
por malsanuloj.
ĝi ne havas ion apartan, nur estas tre malmola,
kiel al mi ŝajnis.
La ekskurso al
la kastelo de Baugé ankaŭ estis tre interesa. Tiu kastelo
apartenas,,
kiel multaj aliaj, al la konataj Luaraj kasteloj. ĝia
posedanto estis la reĝo
René de Anjou. La konstruado komenciĝis en
la jaro 1430 kaj daŭris dum multaj
jarcentoj:
Estis ĉiam alkonstruataj aŭ ŝanĝataj
iuj ejoj.
Al la kastelo apartenas belega ĝardeno, kie ni
povis promeni. Tre interesa estis maketo de tiu kastelo,
kiun ni kun plezuro povis esplori.
En kelkaj turoj de la kastelo troviĝas dormoĉambroj
por multnombraj
gastoj de la reĝo, por servistoj, ĉambro por
vestaĵoj, armiloj, riĉabiblioteko ktp.
Gastojn la reĝo havis multajn: li ege ŝatis ĉasi,
kaj en tiu regiono en arbaroj estis multaj aproj.
La vorto _Baugé signifas apro. Multaj nobeloj
venis kun siaj servistoj,
ĉasadis kune kun la reĝo, restis dum multaj
tagoj en la kastelo.
Kaj certe en tiuj turoj estas helikformaj ŝtuparoj,
kiujn ni devis "venki".
Aparte kruta kaj fakte danĝera ŝtuparo
gvidis al la kuirej. ĝi estis tre
longa kaj ne havis apogilon. Tamen vizito al la
kuirejo logis nin,
tial ni decidis riski. Kaj niaj penoj ne estis vanaj.
En la kuirejo estas kelkaj fornoj kun diversaj
temperaturoj,
bareloj por pasto, el kiu oni poste bakis panon,
potoj, manĝilaro ktp.
Tre interese estas, ke tiu kuirejo funkciis ĝis
la jaro 1940.
Mi pensis, ke ni devas fari la tutan vojon laŭ la
sama ŝtuparo supren,
sed feliĉe estis tie alia pordo, kiu gvidis nin
al ĝardeno
kun multaj sudaj arboj kaj floroj.
Ankaŭ ĉevalejon ni vizitis, kaj mi eĉ sukcesis
sidi en kaleŝo kaj imagi,
ke mi, kvazaŭ iu riĉa grafino, vojaĝas
al Parizo.
La vizito al
muzeo de la loka skulptisto Jules Desbois ankaŭ estas menciinda.
Tie ni povis libere palpi multajn skulptaĵojn el ŝtono,
metalo, kaj ligno,
ankaŭ diverssajn ilojn, kiujn li uzis por sia
laboro.
Ni estis tre
malmultaj blinduloj, kaj nur du membroj de la estraro, tial nia kunveno de LIBE
havis nur informan karakteron/ Ni rakontis al la ĉeestantoj
pri nia agado
kaj pri ĝeneralaj problemoj de blinduloj en la
moderna mondo.
Pli detale pri tiu kunveno vi povos legi en alia
artikolo. ĉi tie mi volas mencii
kelkajn prelegojn, faritajn de blinduloj.
T.e.:
Violetta de
Filippo: Simone de Beauvoir, bonedukita junulino,
filozofino, liberamantino.
Otto Prytz pri
Esperantologiaj-lingvistikaj temoj: Karakterizo de la infinitivo ĝenerale
kaj de la Esperanta infinitivo speciale;
Sistemo de sufiksoj en etnolingvoj kaj en Esperanto,
similaĵoj kaj diferencoj;
ĉu Esperanto, priskribita laŭ siaj propraj
premisoj, estas seksisma lingvo?.
Otto Prytz pri
brajlaj kaj blindulaj temoj:
ĉu blindulo vojaĝu kun aŭ sen
akompano?;
Kiel estas la Esperantomovado por la blinduloj/
Nedeljka Loĵajiĉ:
Tradicia kaj scienca aliro al sonĝoj;
Afabla kaj agrabla kontakto kun vidhandikapitaj
personoj.
SR: ankaŭ
venis ne-esperantista franca blindulo Guillaume Hervier
kaj prelegis (kun traduko) pri sia vivo en Indonezio
kaj sia deziro
krei inkluzivajn vojaĝojn tien.
NK: Tre
interesa por la ekstera publiko estis ateliero de Sophie Renault
pri Brajlo kaj informadiko por blinduloj, kie Sophie
montris
"Parolantajn") poŝtelefonojn kaj aliajn
teknikaĵojn, kiuj plifaciligas al
ni la vivon/
Kadre de la
Esperantokonferenco okazis prelegoj pri aliaj temoj:
Pri la pilgrima vojaĝo al Romo =Andreas Diemel el Germanio; vidu la artikolon=),
pri merkatiko, pri lingvaj festivaloj kaj pri la sperto de
Esperanto-instruado en diversaj landoj (Dennis Keefe
el Usono) k.a.
SR: interalie, al mi tre plaĉis la prelego de
Dennis pri la ĉina.
Post la
kongreso, iuj ekskursis al la dolmeno en Pontigné, kiun Werner eĉ
sukcesis surgrimpi.
Tre interesa kaj utila estis la ateliero de Frank
Lappe pri unua helpo.
Blinduloj estis aŭ viktimoj aŭ kuracistoj.
Tiel ni povis kompreni,
kiel agi kun senkonscia aŭ sufokiĝanta homo.
La lastan
tagon venis loka radio kaj intervjuis Denis kaj liajn gelernantojn.
Do vi vidas, ke la programo estis sufiĉe abunda
kaj riĉa.
Fine ni volas
diri kelkajn dankvortojn al la akompanantoj Ili estis tre afablaj kaj helpemaj.
Ne ĉiuj havis pli frue sperton de kunlaboro kun
blinduloj, sed ili estis
ege scivolemaj, volis lerni kaj kunlabori.
Kaj ne nur "oficialaj" akompanantoj helpis
nin. Fakte ĉiuj partoprenantoj
estis ege helpemaj. La organizado kaj la tuta etoso
estis tre pozitivaj kaj agrablaj.
Ni volas esprimi nian koran dankon al ĉiuj homoj, kiujn ni renkontis en Greziljono.
Ni esperas, ke ni denove renkontiĝos en
Esperantujo.
ĝis
venontaj renkontiĝoj, karaj samideanoj!
Greziljono:
tempo por lerni, tempo por interkonatiĝi, tempo por pensi
(ne
oficiala raporto sed personaj impresoj)
En la kadro de
la maratona kurso, kiu okazis de la 30 a de junio,ĝis la 10-a de julio,
okazis ankaŭ la 89-a IKBE. long-tempe mi
deziris viziti ĉi-tiun kulturdomon
de la lingvo Esperanto, sed ĉiam mi rezignis aŭ
ĉar mi ne trovis la ĝustan tempon,
aŭ ĉar mi ne estis certa pri mia
lingvonivelo. Verdire, tiu dua hipotezo
estis kaj estas
la plej forta kaŭzo de mia timo.
ĉi-jare, finfine, mi decidis, kaj alveturis la
kastelon.
Tute sparta
ejo, verdire, sed kion mi trovis tie sufiĉas por min forgesigi
pri la ne malmultaj malfacilaĵoj:
altnivela kaj sperte gvidata la kurso,
tre afablaj miaj samkursanoj,
tre helpemaj ĉiuj.
Niaj tagoj
disvolviĝis kvazaŭ laŭ kanonikaj horoj:
je la oka matenmanĝo,
de la naŭa ĝis la dekdua kaj kvarono la unua
parto de la kurso;
kaj postagmeze, aŭ la kurso daŭras,
aŭ, post mallonga ekskurso, - maksimume du horoj,
piede aŭ aŭtomobile,
ni revenos por aŭskulti prelegojn preskaŭ ĉiam
interesajn;
Je la sepa kaj duono, vespermanĝo,
kaj poste, kutime ankoraŭ prelegoj,
kun la ekcepto de unu musika vespero.
Kaj do, ni aŭdis
pri la vivo de la esperantistoj en Togolando,
kaj pri specialistaj temoj esperantologiaj,
kaj pri la valoro de sonĝoj ekde prahistorio ĝis
la nuntempa psikoanalizo,
kaj pri kutimoj de la ĉina popolo,
kaj pri karaterizoj de la ĉina lingvo. Verdire,
neniam ni enuis/
Sed mi volus
ankaŭ substreki alian aspekton de tiu preskaŭ tute noviga kongreso:
libe dungis kelkajn homojn por helpi la senakompanajn
blindulojn,
kiel iam ĝi klopodis fari pasintjare en Beograd;
kvankam ankaŭ tiukaze
ili estis tre afablaj, ĉi tie, en greziljono, ili
ne nur estis tiaj,
sed ankaŭ tre interesitaj pri ĉio kio
okazis, ĉu koncerne kursojn,
ĉu la ceterajn aktivecojn.
Mi povas diri,
ke ni ĉiuj havis la saman intereson, la saman deziron lerni,
pridiskuti, interkonatiĝi.
Do verdire, la elekto de tiuj homoj estis la plej
trafa.
Ili fakte, ne estis nur helpantoj, sed partoprenantoj,
kaj tio faras la diferencon.
Sed grava
valoro de ĉi tiu semaino en
Greziljono estis, ke ankaŭ
la ceteraj partoprenantoj, ne speciale dediĉitaj
al tiuspeca helpo, estis kutime
helpemaj,
kaj multfoje scivolemaj ekkony kiel blinduloj kontaktiĝas
kun Esperanto,
ĉu per braila sistemo, ĉu per teknologiaj
iloj.
Do pro tio,
kiam iu blinda partoprenantino aranĝis atelieron pri tiu temo,
ili partoprenis en ĝi ankaŭ spertante
formojn de skribado kaj legado,
kiuj por ili estis novaĵoj.
Ankaŭ la
ateliero pri "kiel afable interrilati kun blinduloj" estis interesa,
kvankam, laŭ mia opinio, estus pli bone fari pli
multe da ekzercoj, ne nur unu aŭ du,
kiel okazis. Tamen estas ĉiam pli bone kelkfoje
erari, ol ne fari.
do pro tio,
kaj ne nur pro tio, mi ŝatis tiun sperton kaj mi estas tre dankema
pro tiu ricevita ebleco.
Koran dankon
LIBE, koran dankon, georganizantoj: daŭrigu tiel,
tiu vojo estas la ĝusta.
Violetta de Filippo
Pilgrimado en Romo kun IKUE
dum pentekosto
Romo estis la celo de la pilgrimado de nia grupo.
Dum kvin tagoj ni vizitis vatikanon. Mi flugis de
Dusseldorf al Romo-Fiumicino
kaj ĝuis duontagon ĉe la plaĝo apud la
vilaĝo de la flughaveno.
Dum la unua
tago la grupo vizitis la tombon de Papo Francisko
en la baziliko de Santa Maria Maggiore.
Sabate ni vizitis monaĥejon de la Karmelitanoj
kaj aŭdis kontribuon
pri Titus Brandsma, esperantlingva kanonizulo. ni ankaŭ
vizitis la Bazilikon Sankta Petro.
La grupo staris en vico sur la fama strato Via della
Conciliazione
kun multaj aliaj pilgrimaj grupoj. Pro la jubilea jaro
de la katolika eklezio
estis multaj pilgrimaj grupoj en romo.
ni preĝis
ĉe la tombo de Sankta Petro, disĉiplo de Jezuo kaj unua
episkopo de Romo.
Kulmino de la
tuta Pilgrimo estis certe la diservo kun la nova Papo
Leono la 14-a dum la paska dimanĉo.
Multaj pilgrimaj grupoj staris sur la placo de sankta
petro kaj komune festis.
Tio kreis intencan etoson.
La grupo poste
informiĝis en la informejo pri la jubilea jaro, kiu
okazas ĉiun 25-an jaron kaj altiras multajn
eksterlandajn katolikojn.
Ni ankaŭ
vizitis la "buŝon de la vero" (Bocca della verità)=,
monumento,
en kies buŝo oni metis manon. Laŭ onidiro,
se oni diras mensogon,
la monumento formanĝas la manon.
Lunde la grupo
vizitis ekspozicion de Maksimiliano Kolbe, poldevena pastro,
kiu mortis en koncentrejo Auschwitz.
Mia revojaĝo
okazis per la itala trajno Italo, kiu kondukis min de romo
al milano, sed kun dudek minutoj da malfruiĝo.
en la
stacidomo roma-termini la homamaso atendanta estis granda.
Por blinduloj tio kaŭzus malfacilaĵojn kaj
ankaŭ por mi, vidanta homo,
la lastmomenta kurado al ĝusta kajo estis defio.
Andreas Diemel
Kultura
semajnfino Sarlanda
La 74-a
Kultura Semajnfino de Sarlanda Esperanto-Ligo okazis
de la 4-a ĝis la 6-a de julio en Homburg\Saar.
Post la vespermanĝo, je la 19:30 horo komenciĝis
la programo
kun la prezidanto Martin Thorenz, kiu bonvenigis la
partoprenantojn
kaj rememorigis la forpasintan prezidanton Oliver
Walz.
Ankaŭ Edgar Muller, la vicprezidanto,
parolis kaj bonvenigis la filinon de
Oliver Walz.
Poste sekvis tre interesa vojaĝraporto kun
koncernaj fotoj de Thomas Bormann (TOBO).
La titolo estis "“Per biciklo de Atlantiko al
Ateno".
Por mi, la
kulmino de la vespero estis la koncerto en la domparko de Borje Lund
(kunfondinto de la Esperanto-rokgrupo
"Persone").
La duontaga
ekskurso per buso sabate matene kondukis al la UNESKO-Monda Heredaĵo
Volklinger Hutte, kie antaŭe oni produktis ŝtalon.
Sabate
posttagmeze kaj dimanĉe matene okazis kursoj por komencantoj
kaj progresintoj. Samtempe ĉiam estis du
programeroj por elekti
por tiuj, kiuj bone komprenas E-on.
Lydia Bloch,
kun siaj 92 jaroj la plej aĝa partoprenanto,
informis pri ĝusta manĝokonduto;
poste doktoro fSimari el Italio montris, kiel oni
povas kuiri manĝaĵon
per la sunforno, kiun li konstruis. Tio funkcias
precipe bone en ekvatora Afriko.
Pri Kubo kaj Esperanto en Kubo informis la plej malproksime vojaĝinta
partoprenanto,
Vilhelmo Bes Salazar.
Antaŭ la
festmanĝo en la korto okazis la ekumena diservo kun Roland Schmidt.
La vespera
programo estis plenumita de Kajto, kiu ankaŭ prezentis novajn kantojn.
ĝis
malfrua nokto eblis sidi kune en la knajpo =*= por babili post la vesperaj
programeroj.
Dimanĉe
matene estis prelegoj pri lingvoj kaj Esperanto (Martin-Ptasinski),
pri Eŭropo (Edgar Muller),
artefarita intelekto (d-ro Simari),
pri fotografado (Werner Faber),
pri sana kantado (Bettina Naska),
kaj pri Louis Braille kaj 200 jaroj de la brajla
skribo (Heinz-Peter Engels).
Peter (Pit) prezentis sin kvazaŭ li mem estusk
Louis Braille
kaj tiel rakontis la vivon de li ĝis la elpensado
de skribmaniero por blinduloj,
poste nomata Brajlo.
Bedaŭxrinde li mem ne ĝisvivis la mondvastan
sukceson de punkta skribformo.
Poste Peter prezentis la brajlan libron "Gerda
malaperis!"
kaj la saman libron en inka skribformo por montri kiom
da loko
bezonas brajllibroj.
Peter montris la komencon de brajlskribmaniero ĝis la hodiaŭa per komputilo.
Li disdonis brajlalfabetojn kaj tiel la interesitoj
tre volonte skribis siajn nomojn
kaj eĉ frazojn en brajlo per brajla tabuleto kun
punktilo.
Peter ankaŭx devis respondi al multaj demandoj
rilate brajlon.
La komuna
tagmanĝo finis ĉi tiun kulturan semajnfinon de SEL,
kaj ni reveturis al Italio.
Anna-Barbara Simari
=*= knajpo. De tiu neologismo mi ricevis de Theo
Speckmann, kiun mi kore dankas,
la suban klarigon:
La vorto knajpo devenas de la germana _Kneipe, gastejo
eble ĉirkaŭ la angulo,
kie oni finas la tagon sidante, trinkante, babilante
kaj kelkfoje eĉ dancante.
Dum esperanto-eventoj en Germanio ofte tia ejo estas
disponigata.
ĉu
plena integriĝo okazos?
[...] Retejoj
kaj Maŝinoj Ofte Malfacilas por Homoj kun Malsamaj
Kapabloj, Malgraŭ Nova Leĝo. Ekde hodiaŭ,
la 29-a de junio, novaj eŭropaj reguloj
validas por fari retajn mendojn, interretan bankadon,
aŭ aĉeti publiktransportan bileton
ĉe aŭtomato. Firmaoj devas certigi, ke ankaŭ
homoj kun malsamaj kapabloj
povas "simple" fari tion.
Malgraŭ eŭropa
leĝo, organizoj okupitaj pri tio opinias, ke daŭros
ankoraŭ jarojn antaŭ ol ĉiuj retejoj
kaj elektronikaj aparatoj
estos plene alireblaj.
Iu, kiu ĉiutage
vidas kiel aferoj povas pliboniĝi, estas Tim Kroesbergen.
En la fervoja stacidomo de sia loĝloko Arnhem, li
veturas per sia elektra rulseĝo
al la biletmaŝino. Li prenas sian bankkarton por
aĉeti trajnbileton.
Kiam li volas pagi, io misas: la pagoterminalo estas
multe tro alta.
Li ne povas vidi kio estas sur la ekrano, ne povas
teni sian bankkarton
apud ĝi, kaj ne povas enigi sian _PIN-kodon.Kaj
tiel, homoj kun malsamaj
kapabloj renkontas ĉiajn obstaklojn.
"Mi povas bone uzi la tuŝekranon, sed tiu
ekrano ne taŭgas por homoj,
kiuj bezonas palpi", li diras. (Tiam vi be-
zonas verajn butonojn. Kaj estas su-
fiĉe da homoj, kiuj ne povas etendi
siajn brakojn sufiĉe por eniri per
publiktransporta-bileto.)
Dekmiloj da
retejoj nealireblaj.
"Ankaŭ
rete, ne estas facile por homoj kun malsamaj kapabloj", vidas
"Level Level". Ĉi tiu konsilofirmao el
Roterdamo ĉiujare esploras la
alireblecon de centoj da retbutikoj.
Ofte mankas kolora kontrasto, kio malfaciligas eĉ
pli la vidan percepton
por homoj kun malbona vidkapablo. Kio ankaŭ ofte
okazas: retejoj,
kiuj ne klare indikas, kien ligilo iras aŭ kion
butono faras. Aŭ bildoj, kiuj ne estas priskribitaj.
Tiuj informoj estas decidaj por blindaj kaj
malfortvidantaj homoj:
per tio, programaro, kiu laŭtlegas retejon, povas
helpi ĉi tiujn homojn
navigi. La bildo estas konfirmita de freŝa granda
eŭropa studo, por kiu
ankaŭ pli ol 30.000 nederlandaj retejoj estis ekzamenitaj.
La konkludo: 93 procentoj "malsukcesas" la
alireblan teston.
""i
renkontas tion ĉiutage), diras Ferry Molenaar.
Li estas blinda kaj navigas retejojn per laŭtlegiga
programaro.
"Tio funkcias bone se retejo estas bone
konstruita. Sed mi rimarkas ĉiutage,
ke tio ne estas la kazo."
Ferry Molenaar estas blinda kaj rimarkas, ke retejoj
estas multe malpli alireblaj
por li.
"Kiam mi vizitas retejon, mi unue pasigas minuton
por ekscii, kiel ĝi estas teknike konstruita",
li klarigas. "Kaj tiam unue venas kuketa mesaĝo.
Mi ĉiam akceptas kuketojn,
alie mi finiĝos en teknika katastrscenaro. Mi
tiom longe okupiĝas pri la unua kompreno de retejo,
antaŭ ol mi vere povas viziti ĝin. Firmaoj
devas esti atentigitaj.")
"Ke tiom
da retejoj estas nealireblaj, kulpiĝas al tio, ke kreantoj ne ĉiam
pensas pri tio", diras Jan Jaap Slobbe de la
Fondumo Accessibility.
"Ofte ili ne konas la temon", li diras.
"Kaj se jes, ili ne
scias bone kiel solvi la problemojn."
Ankaŭ la eŭropa alirebla leĝo laŭ
li ricevis nesufiĉan atenton. "La leĝo ekvalidas nun, sed tio
estas konata jam de jaroj. Mi parolis kun firmaoj,
kiuj nur antaŭ du monatoj
eksciis. Precipe de pli grandaj firmaoj mi atendas pli
bone: ili havas tutajn departementojn
kun juristoj, kiuj jam de jaroj scias, ke tio
venas."
Dum estas ankaŭ
ŝancoj por firmaoj, opinias MKB-Nederland kaj
VNO-NCĵ, la reprezentantoj de la komerca vivo.
"Ni opinias, ke ĉiuj nederlandaj
entreprenistoj devas ekagadi pri tio",
diras projektgvidanto pri alirebleco Mohamed Nabih.
"Kun alirebla retejo vi atingas milionojn da
homoj kun malsamaj kapabloj,
kiuj devas povi plene partopreni."
Granda ŝanĝo
daŭros ankoraŭ jarojn.
Tamen,
organizoj opinias, ke daŭros ankoraŭ jarojn antaŭ ol la dekmiloj
da retejoj
estos adaptitaj por homoj kun malsamaj kapabloj.
"Cĉe granda firmao tio rapide daŭras
jaron kaj duonon",
diras Ron Beenen de Deque. Ĉi tiu firmao
disvolvas la programaron,
per kiu la nederlanda kaj eŭropa esplorado estis
faritaj. "Se ne ĉiuj departementoj kunlaboras,
vi neniam atingos ĝin."
Firmaoj devas
konsideri tion en ĉio, kion ili projektas, diras ankaŭ Slobbe de la
Fondumo Accessibility.
"Vi volas eviti, ke klientoj bone povas mendi
ion, sed ĉe la pago renkontas
ekranon, kiun ili ne komprenas."
Li esperas, ke la kontrolaj aŭtoritatoj komencos
agi, nun kiam ili povas
efektivigi la leĝon ekde hodiaŭ.
"Ni havas ankoraŭ longan vojon antaŭ
ni.")
Monpunoj
pro malobservoj./
En Nederlando
estas pluraj kontrolaj aŭtoritatoj por la eŭropa alirebla leĝo.
La NOS demandis ilin pri la alteco de la monpunoj,
kiujn ili povas postuli,
se produktoj aŭ servoj estas nesufiĉe
alireblaj.
Retbutikoj kaj retejoj por hoteloj, flugoj, koncertbiletoj, manĝoj kaj
taksioj falas sub la Aŭtoritato pri Konsumantoj
kaj Merkato =ACM). Monpunoj povas atingi 900.000 eŭrojn,
aŭ procenton de la jara spezo se tiu sumo estus
pli alta.
Poŝtelefona bankado, kriptaj moneroj kaj retejoj,
kie vi povas fari asekurojn,
estas kontrolataj de la Aŭtoritato pri Financaj
Merkatoj (AFM).
Tiu ne povas diri ion pri la maksimuma alteco de
monpunoj.
La kontrolo de novaĵ-retejoj kaj -aplikaĵoj,
fluantaj
servoj kaj e-libroj okazas fare de la Komisariejo por
Amaskomunikiloj.
Malobservoj povas konduki al monpunoj de maksimume
103,00 eŭroj.
La Inspekto
pri Vivmedio kaj Transporto (ILT) kontrolas transportfirmaojn.
Ne nur iliajn retejojn kaj aplikaĵojn, sed ankaŭ
la biletvendadon
kaj kiel ili informas vojaĝantojn.
La ILT ne havas fiksitan maksimuman sumon por
monpunoj.
ATM-oj, komputiloj kaj e-legiloj falas sub la kontrolo
de la Regna Inspekto
pri Cifereca Infrastrukturo (RDI).
Tiu povas trudi monpunojn de maksimume 100.000 eŭroj.
Fonto:
NOS =Nederlandse
Omroep
Stichting=
Frumatena
renkontiĝeto
Sabaton
matene, preskaŭ la sepa kaj duono. Mi estas survoje al la bakisto.
Trankvilege ĉie, neniu aŭto aŭdebla. Mi
rapide paŝas. La blanka bastono
laŭ la ritmo de miaj paŝoj tiktakas sur la
pavimon.
La unuan
vojkrucigon mi jam pasis. Antaŭe je
la transversa strato
mi devas defleksigi dekstren, poste iri rekte antaŭen.
La vojon mi
jam bone konas. Ja ni tie loĝas jam pli ol tri monatoj kaj
mi preskaŭ ĉiun sabaton aĉetas bulkojn
por la matenmanĝo.
Konscie mi
perceptas la silenton kaj la preskaŭ mildan aeron.
Je la fino de eble ĝardena mureto mi restas iom
dekstre por serĉi la trotuaron
per mia longa bastono. Sed ĝi nur signalas
grandan facon da pavimo. Devas esti korto.
tiu ĉi ne estas mia vojo. kiel bone se venus aŭto
pork e mi aŭdu la pason de la strato!
Sed nur silento, ne unu bruo!
Mi trovas angulon de domo. Kiel ĝi staras sur la
terparcelo?
Kiel miretrovos mian vojon?
Subite mi aŭxdas
viran voĉon verŝajne de la alia flanko de la strato.
"Haltu! Vi eraras. Iru en la direkto de mia voĉo".
post la viro aŭdiĝas pli mallaŭte
virina voĉo elparolante gvidvortojn kiel ĝardenpordo,
ŝtupo, kiujn ripetas la viro.
Mi sekvas la ordonojn kaj denove estas sur mia vojo.
Mi dankas kaj
ni unu al la alia deziras belan tagon.
Mi daŭrigas la vojon gaje, sed pli atenteme.
Kiel blindulo
oni daŭre estas observata. Bonege, kiam vidantoj kapablas helpi
per nur malmulte da vortoj.
Kostas al mi multe daforto kaj ankaŭ da vundetoj
malfermi por mi tiun ĉi urbeton, kiu pli kaj pli
volas fariĝi mia nova hejmurbo.
Sed el tiaj renkontiĝetoj mi prenas kuraĝon por kontinui.
Klaus Hahn,
iama prezidanto de Germana Ligo por Blinduloj kaj
Malfortevidantoj.
Elgermanigis Th. Speckmann
El nia
literatura konkurso
ŝi
rakontis
Estis tute
ordinara tago, neniu festo, neniu jubileo, frua posttagmezo
de ĵus komenciĝanta aprilo. Mi promenis tra
la malnova urbo.
ĝiaj stratetoj zigzagis kaj mi iris sencele nur
por libere promeni.
Sur malgranda placo estis du vicoj da arboj, kies
senfoliaj branĉoj etendiĝis al la ĉielo.
Frontoj de domoj grize rigardis al la placa spaco
kaj estis trankvile,
nur miaj kalkanumoj mallaŭte klakis sur antikva
pavimo.
Mi haltis
antaŭ la enirejo en malgrandan kafejon. Post mallonga hezito mi eniris.
ĝi estis preskaŭ senhoma, nur malproksime
sidis unusola gasto.
Mi alpaŝis al la tablo ĉe fenestro kaj
eksidis. Tra la fenestro mi vidis la trotuaron,
sur kiu la sunradioj, trapenetrantaj tra branĉaro, pentris ornamentojn.
Mi legis ilian mesaĝon: Vekiĝas printempo.
Al mi alpaŝis
juna ridetanta kelnerino kaj mi mendis kafon kaj glaciaĵon kun fruktoj.
Post mallonga tempo ŝi revenis, alportante la
menditajn framdaĵojn.
Mi malrapide
miksis la kafon kaj La kulereto en taseto agrable mallaŭte tintis.
La nesimileble bonodoranta vaporo min trankviligis.
La fragoj en la pokalo estis kiel ridetoj, allogaj
ridetantaj lipoj.
Kun nepriskribebla ĝuo mi unu el ili duonigis
kaj ĝia dolĉe bonodoranta
gusto karesis mian buŝon.
Poste mi levis
la okulojn kaj ĉirkaŭrigardis. La kelnerino malaperis
en la malantaŭa pordo. Mi mallonge atente subrigardis la malproksiman gaston.
Li estis grandstatura juna viro, kiu evidente
koncentriĝis al la legado de la libro,
kiun li tenis en la manoj. Li eĉ ne por momento
rigardis flanken,
nur momento post momento turnis la paĝojn.
Studanta penso, koncentriĝanta
intenco studi.
Mi trinkis la
kafon kaj en mia cerbo flugis pensoj, ne tro konkretaj,
pli precize dirite estis imagoj, bildoj, sonĝoj.
Pecoj da
glaciaĵo iom post iom degelis en mia buŝo kaj la vanila gusto kaj
bonodoro
min trankviligis.
Mi ne scias kial, sed mi hodiaŭ estis iel
incitita, iom malpacienca kaj sen bona humoro.
Kafo, fragoj kaj glaciaĵo ĉi tiun staton
malrapide forigadis.
Post momento
mi denove turnis mian atenton al la viro. Lia libro estis dika
kaj li aspektis kiel pensemulo, intelektulo, kies
menso celas al pensoj en la libro.
Liaj bone flegitaj manoj estis grandaj, trankvilaj kaj
firmaj.
Li surhavis ŝikan jakon kaj belan ĉemizon
kaj kravaton. La vizaĝon mi vidis nur laŭ profilo.
ĝiaj trajtoj estis virece regulaj kaj havis
penseman mienon. Ili donis al li aspekton
de serioza homo. Liaj brunaj haroj estis iom pli
longaj
kaj iliaj ondoj kadris la orelon.
Miaj taso kaj
pokalo iom post iom malpleniĝis. Mi fortrinkis la lastan
guton da kafo kaj per kulereto tuŝis malgrandan
sonorileton,
kiu staris meze de la tablo. Ĝia arĝenta
sono el la malantaŭa ejo de la kafejo
elsorĉis la kelnerinon. Mi kun ŝi interŝanĝis
kelkajn vortojn kaj ridetojn
kaj paginte mi leviĝis por foriri.
Kiam mi
ordigis miajn aĵojn mi rimarkis, ke la viro ekstaris. Mia spiro preskaŭ
haltis.
Li ekpaŝis kaj direktis rekte al mi. Mi ne scias
kial, sed mi ne povis ekmoviĝi,
kiel alfrostite mi staris kun mansaketo en la manoj.
Kaj en tiu momento apud mi
eksonis agrabla baritono:
"Pardonu,
fraŭlino, ĉu mi povus okupi ĉi tiun lokon ĉe fenestro?
ĉi tie estas pli da lumo."
Jiri Jelinek
Hejmtasko
Hieraŭ la
okjara Nastja tro longe ludis kun geamikoj. Poste ŝi aŭskultis
kutiman
prelegeton de panjo pri tio, ke ŝi estas pigra kaj malobeema. Sed tio
ne difektis ŝian humoron, kaj ĝis la
noktomezo ŝi spektis sian ŝatatan kanalon,
interalie, juna kantistino montris belegan braceleton
el perletoj kaj rakontis,
kiel ŝi plektis ĝin. La knabino decidis, ke ŝi
nepre faros similan belaĵon, sed morgaŭ.
Matene vekis ŝin
iuj nekutimaj sonoj. Nu, sonoj-kalsonoj, sed necesas ja iri lernejen,
tiel diris panjo.
Tempo ja sufiĉis, kaj Nastja intencis rapide fari
hejmtaskon pri la angla.
Sed eniris tiuj, kun maŝinpafiloj. "Kun
armiloj, do, estas malamikoj, - pensis Nastja, -
malamikoj, do, necesas paroli kun ili
fremdlingve". Bone, ŝi jam scipovas iom paroli angle.
Kaj ŝi diris al ili angle, ke ili devas iri
hejmen.
La juna
soldato, mezalta, mezdika, kiu apenaŭ finis mezlernejon kun la notoj
iom malpli ol mezaj, estis ŝokita. Io moviĝis
en lia kapo. Li eĉ pafis ne tuj.
Sed poste li pensis, ke tio ja estas malamikoj, do, ĝuste
tial ili parolas angle,
ke en televido oni diras, ke malamikojn ne necesas
kompati - Kaj li pafis.
Nastja mortis
ne tuj. Panjo portis ŝin en subterejon, ĉar tiuj diris,
ke ili sidu tie kaj ne elŝoviĝu ĝis
morgaŭ.
Panjo karesis ŝian manon. En ŝia vundita
kapo vere io rompiĝis, kaj ĝis mateno,
ĝis fino, ŝi ripetadis jen en la gepatra,
jen en fremda lingvo,
ke malamikoj devas iri hejmen.
Olena Poŝivana
MOKEME
Diagnozo
ŝi ektimis... larmoj, miro,
vibro, ŝvito, peza spiro.
Atak' kun brutala forto,
tamen ne ŝanĝo de l' .rto/@
Nur viruso, ne "la viro".
Anonco
Vir-raneto serĉas inon,
kiu sentas in-inklinon:
"Estas mi hil', veter-rano,
nek trompulo, nek ti-rano.
ŝatas akvon mi, ne vinon.
Utila
sperto
Spertaj strutoj bone scias,
kio savon garantias.
Kaŝi kapon dum danĝero,
ĝis kiam daŭras l' afero.
Homoj same opinias.
Pri leĝoj
de la naturo
En ĝangalo vivas bestoj
en kavaĵoj, truoj, nestoj;
ĝuas vivon idilian,
voras unu la alian.
Ni samagas kun pretekstoj.
Surtrotuara
akcidento
ŝi, anĝele dolĉa tento
kun la nazo ĝis tegmento
falis de sur la ĉielo
glitinte sur bananŝelo.
(Verdire sur ekskremento.)
Absoluta
alaŭd-ŝatanto
Majstre kantis la alaŭdo,
flugis urbo por aplaŭdo.
Post koncerto sur la strato
forvoris ĝin ruza kato
kun ronrona alaŭd-laŭdo
Pri viroj
Viro estas stranga ulo:
ofte stulta muskol-bulo,
saĝa pensul', glora reĝo,
aŭ "sportisto" sur brakseĝo
- foje subpantofla nulo...
ĉu oni
vere devas suferi
por esti
bela?
Serpent' volis sekvi modon,
do ĝi faris per korp' nodon.
ĝi anhelas, siblas dampe,
ne povas sin movi rampe.
ĉu admiri la klopodon?
Moderna
"balkona sceno"
Luna nokto - sub balkono
bela kant' kaj gitar-sono.
Supre flustras ŝia voĉo:
"Grimpu al mi por diboĉo!
Pornofilmo estos fono."
La propono
Pulo estu reĝ' de bestoj,
ĝi ne zorgas pri majestoj.
Suĉas sangon en la felo
de leono, tigro, melo.
Vanaj estas ror-protestoj.
Jiri Jelinek
Virtuala
flirtado
Ho, amik', mi
kaj vi ekstrangumis:
virtuale ni ja ekflirtumis!
ĉar ni havas helpantojn tre bonajn:
Komputilojn kaj saĝtelefonojn.
Korespondas ni ofte per skajpo,
Kaj Whatsapp estas bona helpanto,
Se skribaĵo ne estas tre kurta,
estas nia helpilo retpoŝto.
Oftaj estas la konversacioj,
Ni babilas en retoj sociaj,
Ni tre ĝojas, ke povas sincere
tuŝi koron per voĉo tenere.
Iom timas mi,
ke povas esti,
Pri flirtado sukcesis konjekti
Niaj karaj samfamilianoj
Aŭ viaj, aŭ miaj hejmanoj.
Al mi mem mi konfesas tutkore:
Ke ne povas ni agi malbone!
Kredas mi, ke vi amas edzinon,
Ne forlasos kaj mi familion.
Kvankam ni ĉiutage parolas,
mallongigi distancojn ni povas,
Sed ne iĝos flirtado reala,
Restos, certe, por ni virtuala.
Olga Filippova
Gratulojn
kaj bondezirojn!
Karaj
samideanoj!
La 20-an de aŭgusto la tre aktiva partoprenantino
de blindul-Esperanto-movado,
nia kara Tamara Sergejevna Andrejeva el
Sankt-peterburgo
havis 95-an naskiĝtagon.
Estimata
Tamara Sergejevna!
Vi estas por ni vera ekzemplo de vivĝojo,
persisteco kontraŭ sortobatoj,
ĝojplena kaj humurplena rilato al ĉiuj
vivsituacioj.
Bonvolu Resti tia, kia vi estas. Estu via vivo ankoraŭ
longa kaj plena de ĝojo
kaj bonaj okazaĵoj. Ni tre estimas vin.
Ni levu la glason je via sano.
Nome de la
estraro
Natalia Kasymova
Problemo: ĉu
vi ŝatas florojn?
El jenaj 90
silaboj formu tridek trisilabajn nomojn de floroj:
a a an as
ce ci
da di do du
fe fi fi fuk
ga ga go
i
ja jas jo
ka ka kan ko ko kon kro ku ku
la lan le le lev li li li li li lo lo lo
me me mi mo mo
nar ni nim no no no
o o o o o o o o
pa pa pa pen po pri
ri rin ro
se si si si so so so so
te to to to tu
va vi vo vo
zo zo.
La solvo en la
venonta numero.
kompletigaj informoj pri "Esperanta Ligilo"
Redaktoro: Olena Poŝivana
Velika Dijivska 22/226
UA-49068 Dnipro,
Ukrainio
R.p.: amatalena(ĉe)ukr.net
komputilbrajla asisto: J. Jelinek
Roztocka 1001
CZ-514 01 Jilemnice,
Ĉeĥio
r.p.: lunalumo(ĉe)atlas.cz
tel.: +420-481 543 200
administrantino: Milena Jelinkova
Roztocka 1001
CZ-514 01 Jilemnice,
ĉeĥio
r.p.: lunalumo(ĉe)atlas.cz
tel.: +420-481 543 200
por ricevi la revuon retpoŝte
skribu al:
masenkoai(ĉe)mail.ru
kasisto: Pier Luigi da Costa
via di S. Maria del Giudice 2369
IT-55100 lucca, Italio
r.p.: dacostapl(ĉe)gmail.com
banka konto
IT67C 01005 13702 0000 0000 2799
je la nomo "Da Costa LIBE"
ĉe Banca Nazionale del Lavoro (mallonge BNL) en
Lucca
UEA-konto de LIBE: libk-p
jarkotizo: 15 eŭroj
La lasta numero de "Esperanta Ligilo"
legeblas ankaŭ
en la retejo de LIBE: www.libe.slikom.info