Lastaj tri numeroj
Esperanta Ligilo
Oficiala organo de la Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj (LIBE)
Numero 6 Junio 2025
Enhavtabelo
La 89-a IKBE
kaj multo pli en Greziljono.
Ne nur la 89-a IKBE.
El "La eta princo", ĉapitro 21.
Pluramemo kaj neniamamemo:
Pluramemo,
novaj difinoj en amrilatoj.
Plur- aŭ
Neniamamemo.
El nia literatura konkurso:
Al Sofia
Loren.
Blanka
irbastono (rakonto).
Medito
(poemo).
Solvo de la konsterna enigmo de la maja numero.
Verso (poemo).
La 89-a IKBE
kaj multo pli en Greziljono
La 89-a
Internacia Kongreso de Blindaj
Esperantistoj, okazos en
Greziljono (Francio) ekde la 30-a de Junio ĝis la 7-a de Julio 2025.
Samloke kaj samtempe okazos 9-a Maratona
Esperanto-kursaro kaj 30-a
Internacia Esperanto-Konferenco IEK, kiuj
daŭros tri tagojn pli, do, ĝis la 10-a de Julio.
KURSOJ
Frank Lappe
(Germanujo): Ni komencu kune+ Kurso por komencantoj
kaj komencintoj (A1-a2).
ĉi tiu kurso celas al tutkomencantoj aŭ al
personoj, kiuj jam eklernis
Esperanton, sed ankoraŭ konsideras sin komencantoj. La instrua lingvo
estos Esperanto ekde la unua tago. dum la kurso oni ankaŭludos kaj spektos
filmojn.
Nedeljka Ložajić
(Serbujo): Paroligo inter astroj (b1-B2).
ĉefa celo de la kurso estas paroligi la kursanojn
kaj riĉigi ilian
vortprovizon pere de interagaj ekzercoj kaj ludoj.
Estos priparolataj
diversaj temoj ekde la kulturaj, sociaj,
popularsciencaj ĝis la movadaj.
Dennis Keefe
(Usono, ĉinujo, Hispanujo):
Triagrada Kurso (C1-
C2). Estos tuŝitaj pluraj temoj kiuj rilatas Esperanton laŭ vorta
vidpunkto,
laŭ gramatika vidpunkto, laŭ sintaksa vidpunkto. Oni traktos
plurajn literaturajn temojn, ekvidante multajn
grandajn verkojn en
Esperanto kaj historion de Esperanto, per
ĝiaj gazetoj, utiligante vastan
retan bibliotekon BitArkivo.org. Ni ankaŭ
lernos pri instruado de lingvoj, kaj pri tio kiel allogi homojn al novaj
ĉeestaj Esperanto-kursoj.
IEK-37:
Internacia Esperanto-Konferenco pri variaj temoj.
Vi, interalie,
ankaŭ povos aŭskulti jenajn
prelegojn:
Otto Prytz:
"karakterizo de la infinitivo
ĝenerale kaj la Esperanta infinitivo speciale";
Violetta de Filippo: "Simone de Beauvoir: bonedukita junulino,
filozofino, liberamantino";
Nedeljka
Loĵajiĉ: "Tradicia kaj
scienca aliro al sonĝoj".
Oni povos
partopreni Praktikan kurson de
Unua Helpo (sukurado),
atelieron pri agrabla kaj afabla kontakto kun
vidhandikapitaj personoj,
ekscii pli pri diversaj Esperanto-aktivaĵoj ktp..
Partoprenantoj
de la evento havos eblecon promenadi en
proksima parko
por malkovri la lokan flaŭron kaj faŭnon. Estos organizataj pluraj
turismaj vizitoj laŭ nia komuna interesiĝo
al: apotekejo Baugé,
kastelo Le Lude, dolmeno Pontigné,
kastelo Montgeoffroy, ludejo Boule de Fort....
Precipe ni rekomendas ekskursojn al Vera kruco,
Muzeo de skulptaĵoj speciale
alireblaj al
vidhandikapitaj personoj.
ĝis nun
ne aliĝis pluraj nevidantoj, sed ni varme invitas vin aliĝi,
promesante al vi abundan kaj interesan programon.
Pri via
aliĝo, partopreno en la programo
kaj aliaj demandoj bonvolu
skribi al:
kastelo@gresillon.org
nedeljkalozajic@gmail.com
sophie.renault761@gmail.com'.
Pliajn
informojn vi povas trovi en la retejo de
Greziljono:
https:..gresillon.org
LOKO:
ADRESO LEĝA:
Maison Culturelle de l.’Espéranto,
1310 Route du Lude Grésillon,
49150 Baugé-en-Anjou,
France.
Telefono : +33-2.41.89.10.34,
= +33-9.51.64.10.34 (respondilo);
Fakso: +33-9.56.64.10.34;
Retpoŝto: kastelo@gresillon.org'.
Bonvenon!
Ne nur la
89-a IKBE
Vidu kiom da
allogaj programoj atendas cxi-somere la vizitantojn
de la Kastelo Greziljono, kie okazos, bedaŭrinde
kun malmultaj
partoprenantoj, la 89-a kongreso de nia asocio.
somera
Esperanto-kursaro, blinduloj, prelegoj, sukurismo, SAT,
familioj, turismo (aŭ naturismo) en amika etoso,
bela naturo, franca kastelo.
Karaj amikoj.
Jen la somera programo de via Esperanto-kastelo Greziiljono en la franca urbo
Baugé-en-Anjou.
- junio-30 - julio-10: 9-a
Maratona Esperanto-kurso kaj IEK kun Dennis Keefe, Nedeljka Lojxajiĉ,
Frank Lappe;
- junio-30 -
julio-7: 89-a IKBE (Internacia Kongreso
de
Blindaj Esperantistoj) de LIBE;
- julio-11 -
20: 11-a Interŝanĝoj de scioj
kaj faroj (franclingve);
- julio 21 -
31: 46-a Renkonto de Esperanto-Familioj
REF, kaj 15-a Festa Semajno por infanoj kaj familioj;
-
aŭgusto-9 - 16: 98-a Kongreso de
SAT (Sennacieca Asocio Tutmonda);
-
aŭgusto-24 - 29: 6-a Verda
Naturisma Semajno kun INOE (Internacia Naturisma
Organizo Esperantista).
El "La
eta Princo", ĉapitro 21
En tiu momento
aperis vulpo:
"Bonan
tagon" diris la vulpo.
"Bonan
tagon+" ĝentile respondis la
eta princo, kiu rigardis returne. sed nenion vidis.
"Mi estas
tie ĉi sub la pomarbo", diris
la voĉo....
"kiu ci
estas?" diris la eta princo. "Ci estas bela...".
"Mi estas
vulpo", diris la vulpo.
"Ci venu
ludi kun mi", proponis al li la eta
princo. "Mi estas tiel malgaja
!...".
"Mi ne
povas ludi kun ci", diris la vulpo.
"Mi ne estas malsovaĝigita."
"Ha+
pardonu+" diris la eta princo. Sed post pripenso li aldonis:
"Kion
signifas _malsovaĝigi?"
"Ci ne
estas tieulo", diris la vulpo.
""Kion ci serĉas?"
"Mi
serĉas la homojn", diris la
eta princo. Kion signifas _malsovaĝigi?"
"La
homoj", diris la vulpo, "havas
pafilojn kaj ĉasas. Estas
tre ĝene+
Ili ankaŭ bredas kokinojn. Tio estas ilia sola intereso. ĉu ci serĉas
kokinojn?"
"Ne", diris la eta princo. "Mi serĉas amikojn.
Kion signifas _malsovaĝigi?"
"Tio
estas tro forgesita afero", diris la vulpo.
"Tio signifas _krei rilatojn"..
— "Krei rilatojn?"
"Kompreneble", diris la vulpo. Ci ankoraŭ estas por mi nur knabeto
tute simila al cent mil knabetoj. Kaj mi ne bezonas cin. Kaj ci ankaŭ ne
bezonas min. Mi estas por ci nur vulpo simila al cent mil vulpoj.
Sed, se ci malsovaĝigos min, ni bezonos nin
reciproke. Ci estos por mi
unika en la mondo. Mi estos por ci unika en la mondo".
"Mi
komencas kompreni", diris la eta
princo. "Ekzistas iu floro...
mi kredas, ke ĝi malsovaĝigis min...."
"Estas
eble", diris la vulpo. "Oni
vidas sur Tero ĉiajn
aferojn...."
"Ho! tio
ne estas sur Tero", diris la eta princo.
La vulpo
ŝajnis tre scivolanta: "ĉu sur alia planedo?"
"Jes."
"ĉu
estas ĉasistoj sur tiu planedo?"
"Ne."
"Jen
interesa afero+ Kaj ĉu tie estas
kokinoj?"
"Ne."
"Nenio
estas perfekta", diris la vulpo,
sopirante.
Sed la vulpo
revenis al sia ideo:
"Mia vivo
estas monotona. Mi ĉasas la
kokinojn, la homoj ĉasas min.
ĉiuj kokinoj similas unuj la aliajn, kaj ĉiuj homoj ankaŭ. Do mi iom
enuas.
Sed, se ci malsovaĝigos min, mia vivo estos kvazaŭ suna.
Mi konos
paŝbruon, kiu estos diferenca de
ĉiuj aliaj. La aliaj paŝoj igas min
rifuĝi en
la teron. La cia vokos min, kielmuziko,
poriri el mia ternesto.
Kaj ci rigardu ĉu ci vidas tie la tritikkampojn? Mi ne manĝas panon.
La tritiko estas al mi senutila. La tritikkampoj
nenion memorigas al mi. Kaj tio estas malgaja.
Sed ci havas orkolorajn harojn. Tiam, estos mirinde, kiam ci estos
malsovaĝiginta min+ La tritiko, orkolora,
memorigos min pri ci.
Kajmi amos la bruon de la vento en la tritiko... ".
La vulpo
silentis kaj longe rigardis la etan princon:
"Mi
petas... ci malsovaĝigu min+"
li diris.
"Mi
bonvolas", respondis la eta princo,
"sed mi ne havas multe da tempo.
Mi devas trovi amikojn kaj lerni multajn aferojn."
"Oni konas
nur la aferojn, kiujn oni
malsovaĝigas", diris la vulpo.
La homoj ne havas plu tempon por ion koni.
Ili aĉetas antaŭe pretajn objektojn ĉe
vendistoj. Sed,
ĉar amiko-vendistoj ne ekzistas, la homoj ne havas plu amikojn.
Se ci volos amikon, ci malsovaĝigos min+"
"Kion
necesas fari?" diris la eta princo.
"Necesas
esti tre pacienca", respondis la vulpo.
"Ci unue devos sidiĝi iom malproksime de mi,
tiamaniere, sur la herbo.
Mi rigardos cin oblikve, kaj ci diros nenion.
La parolo estas fonto de miskomprenoj.
Sed ĉiutage ci povos sidiĝi iom pli
proksime...".
La
morgaŭan tagon la eta princo revenis.
"Estus
pli bone, se vi estus reveninta je la sama horo", diris la vulpo.
"Se ekzemple ci venos je la kvara posttagmeze, mi
komencos esti
feliĉa jam ek de la tria. ju pli antaŭen
iros la tempo,
des pli feliĉa mi sentos min. jam je la kvara mi
agitiĝos kaj fariĝos maltrankvila;
mi malkovros la valoron de l. feliĉo+
Sed, se vi venos iam ajn, mi neniam scios en kiu
momento mi devos
prepari mian koron al feliĉo....
Ritoj estas necesaj".
— "Kio estas rito? " diris la eta princo.
"Tio
ankaŭ estas tro forgesita afero", diris la vulpo.
"Tio faras, ke iu tago estas diferenca de la
aliaj kaj iu horo diferenca de la aliiaj.
Ekzemple, ekzistas ĉe miaj ĉasistoj iu rito.
ĉiuĵaŭde ili dancas kun la knabinoj de
la vilaĝo.
Tial
ĵaŭdo estas mirinda tago+ Mi iras promeni ĝis la
vinberujo.
Se la ĉasistoj dancus iam ajn, la tagoj estus
ĉiuj similaj, kaj mi ne havus feriojn."
La eta princo
do malsovaĝigis la vulpon. Kaj, kiam alproksimiĝis
la horo de l. foriro:
"Ha!" diris la vulpo. "Mi ploros."
"Estas
cia kulpo", diris la eta princo, "mi ne deziris al ci malbonon,
sed ci volis, ke mi malsovaĝigu cin...."
"Kompreneble", diris la vulpo.
"Sed ci
tuj ploros+" diris la eta princo.
"Kompreneble", diris la vulpo.
"Do ci
gajnas nenion+"
"Mi
gajnas ion", diris la vulpo, "pro la koloro de la tritiko." kaj
li aldonis:
"do.ci
iros revidi la rozojn+ ci komprenos, ke la cia estas unika en la mondo.
ci revenos por
diri al mi adiaŭ, kaj mi donacos al ci sekreton."
La eta princo
iris revidi la rozojn:
"Vi tute
ne estas similaj al mia rozo, vi ankoraŭ estas nenio", li diris al
ili.
"Neniu malsovaĝigis vin, kaj vi neniun
malsovaĝigis. Vi estas, kiel estis mia vulpo.
Li estis nur vulpo simila al cent mil aliaj. Sed mi
faris el li mian amikon,
kaj nun li estas unika en la mondo." Kaj la rozoj estis tre
ĝenataj.
"Vi estas
belaj, sed malplenaj",
li ankaŭ diris al ili. "Oni ne povas morti
por vi. Kompreneble, ordinara
pasanto kredus, ke
la rozo mia estas al vi simila, sed ĝi, nur sola,
estas pli grava, ol vi ĉiuj, ĉar ĝi
estas tiu, kiun mi akvumis.
ĉar ĝi estas tiu, kiun mi metis sub
kloŝon.
ĉar ĝi estas tiu, kiun mi ŝirmis per la
ventŝirmilo.
ĉar ĝi estas tiu, kies raŭpojn mi
mortigis (escepte de du aŭ tri por la papilioj).
ĉar ĝi estas tiu, kiun mi aŭskultis,
kiam ĝi plendis aŭ fanfaronis
aŭ eĉ, iafoje, kiam ĝi silentis.
ĉar ĝi estas mia rozo."
Kaj li reiris
al la vulpo:
"Adiaŭ" li diris....
"Adiaŭ", diris la vulpo. Jen mia sekreto. ĝi estas
tre simpla:
Oni bone vidas nur per la koro. La esenco estas
nevidebla per la okuloj."
"La
esenco estas nevidebla per la okuloj",
ripetis la eta princo, Por memori.
"Estas la
tempo, kiun ci perdis por cia rozo, kiu faris cian rozon tiel grava."
"Estas la
tempo, kiun mi perdis por mia rozo..." diris la eta princo por memori.
"La homoj
forgesis tiun veraĵon", diris la vulpo.
Sed ci ne devas forgesi ĝin. Ci fariĝas por
ĉiam respondeca pri tio, kion ci malsovaĝigis.
Ci estas respondeca pri cia rozo...."
"Mi estas
respondeca pri mia rozo..." ripetis
la eta princo, por memori.
Antoine
de Saint-Exupéry
Pluramemo kaj neniamamemo
Pluramemo —
Novaj difinoj en amo-rilatoj
Pluramemo
estas vivmaniero en kiu, kun la konsento de ĉiuj koncernaj
homoj, oni rajtas havi pli ol unu amrilaton samtempe.
Tio kreiĝis ĉefe pro la teknika eblo en nia
moderna socio kaj pro ies bezonoj de
libereco, diverseco kaj sendependeco.
Oni povas observi tiujn bezonojn ĉe kazoj de
adulto, de seria monogamio
(havi nur unu partneron samtempe, sed dum eta tempo,
kaj finfine havi
multajn unu post la alia)
aŭ en la feminista movado.
Ekzemple, la konata rilato inter la filozofo kaj
verkisto Jean-Paul Sartre kaj
Simone de Beauvoir ankaŭ filozofino, estas iel
pluramema:
ili decidis kaj konsentis havi renovigeblan "kontrakton de plur-fideleco" de du
jaroj.
Tio signifis ke ili restos en rilato kaj akceptas ke
la alia vivu aliajn amajn rilatojn.
Ekzistas
rilatoj, kiuj foje ŝajnas pluramemaj sed ne estas.
Jen ekzemploj: La adulto (kie mankas la konsento de la
koncernatoj)
kaj libertinismo (kie oni ĝenerale rajtas havi
nur seks-rilatojn, kaj ne amrilatojn kun sentoj).
Pluramemo ankaŭ ne estas
seksa-interŝanĝismo
(en tio, kio ankaŭ temas ĝenerale nur pri
seksaj rilatoj),
nek "libera rilato" pro la sama kialo.
Finfine, pluramemo estas la ideo de interkonsento, kaj
de la eblaj pluraj profunde amaj rilatoj.
Tiu nova koncepto alportas novajn vortojn, kiel
meta-amanto,
kiu estas la alia amanto de ies amanto.
Kiel? Kia?
Ekzistas
ankaŭ tre diversaj modeloj kaj manieroj kiel vivi la pluramemon.
ĉi tie ni prezentos kelkajn plej konatajn.
La hierarkiaj rilatoj signifas ke ne ĉiuj rilatoj
estas same gravaj en ies vivo.
Ekzemple, iu povas aĉeti domon kaj havi infanojn
en iu primara rilato;
ofte vidi, festi kaj kelkfoje ferii en iu duaranga rilato;
kaj kelkfoje "nur" seksumi en iu tria-ranga
rilato.
Izolda* estas
preskaŭ kvindek-jara, pluramema kaj patrino de du infanoj.
ŝi spertas hierarkian pluramemon, kun specifaj reguloj
pri tio kiam ŝia primara amanto
povas vidi aliajn amatajn virinojn.
Ankaŭ Aŭ-ŝra elektis hierarkian
pluramemon, sed vivas ĝin malsame.
ŝi estas dudek-jara, havas primaran rilaton en la
lernejo,
kiun ŝi vidas preskaŭ ĉiutage kaj kiun
ŝia familio konas.
ŝi ankaŭ vidas pli-malpli unufoje semajne
duarangan amanton,
kiun ŝi
konas de pli longa tempo.
La ekzemplo de Simone de Beauvoir kaj Jean-Paul Sartre estas ia hierarkia
pluramemo,
ĉar ilia rilato pli gravis ol la rilatoj kun
aliuloj.
Ankaŭ ekzistas
triopoj, aŭ pli ĝenerale pluropoj:
homoj, kiuj ĉiuj amas unu la alian, kaj eble
vivas kune.
Julio estas dudeksep-jara viro, kiu iĝis
pluramemulo antaŭ du jaroj.
Li kaj aliaj pluramemuloj pli-ŝatas konsideri
ĉiujn rilatojn egalaj,
konsiderante ĉies bezonojn, kaj provante
ekvilibrigi ĉion.
Pri la nombro
de amantoj, kiun kutime pluramemuloj havas:
ĝi tre dependas.
La amanto de Julio havas kvar\kvin amantojn samtempe,
kaj tio estas sufiĉe multe.
Kontraŭe, Julio havas "nur" du.
Ankaŭ multaj pluramemuloj fakte havas nur unu
amanton aŭ eĉ neniun:
rajti havi plurajn amantojn ne signifas ke oni
ĉiam havas+
Kompreneble,
tiu listo ne pretendas esti kompleta, ĉar ĉiu pluramemulo
vivas sian pluramemon malsame, kaj malsame kun
ĉiu rilato.
Ekzistas eĉ pli ĝeneralaj rilataj
kuntekstoj, kiel la ama anarkio,
sed tiu ĉi artikolo ne pritraktos ĝin.
Finfine, pluramemo estas ankaŭ spaco por difini
sin mem.
Respekto
kaj fido
La principa
celo de la pluramemo estas ke ĝi kunigas diversecon,
riĉecon de homaj amaj rilatoj kaj nocion pri
respekto kaj fido.
Tio estas la primara motivado de Aŭŝra por la pluramema vivo.
ŝi ne komprenis kial ŝi devas ĉesigi la
evoluigon de rilatoj pro tio ke ŝi jam
havas amanton.
Pro tio, pluramemo ŝajnis natura al ŝi.
Tio ekzemple ankaŭ povas esti solvo por
homoj, kiuj emas adulti
pro maleblo havi plurajn amantojn honeste,
se, kompreneble, la aliaj partneroj konsentas.
Kun tiu
principo venas pluraj profitoj:
- Kompreneble,
pluramemo donas liberecon:
la liberecon havi pli ol unu rilaton samtempe.
Sed por ebligi tion, oni certe bezonas redifini
la rolojn en la rilatoj.
ĝi ebligas lukti kontraŭ la "amrilata
lifto".
Tio estas socia normo, kiu kunigas la nociojn de
amrilato,
de kuna estonteco en domo, kun infanoj kaj tiel plu.
ĝi ankaŭ
iel partoprenigas nin en la feminista lukto, ĉar
ĉiu rolo nepre estas parolata.
Estas multaj pluramemuloj, kiel Izolda, kiu elektis
pluramemon
sentinte sin fermita
en sia edzineco.
-• ĝi
alportas ian serenecon en ĉiuj rilatoj.
Precipe por aliseksemaj homoj, en la rilatoj inter
virinoj kaj viroj.
Kiam estas permesite havi plian rilaton, iu ne timas
alproksimiĝi al homo de la alia genro.
Alivorte, oni pli trankvile esploras eĉ ĝis
la limoj inter amikeco kaj amo.
Tion Julio precipe ŝatis, post kiam li havis
koramikinon tre ĵaluzan.
Tio eblas pro tiom multe pli da komunikado inter la
homoj:
oni kutimas paroli pri ĉio, kion oni volas.
Iel, tiu eblo estas ankaŭ paŝo ĝis
genra egaleco.
-• Povas
ŝajni surprize, sed pluramemo alportas ankaŭ ian emocian stabilecon.
Kun pluraj rilatoj, eĉ se ĉiu estas tiom
grava kiel se tiu estus la nura,
se unu ĉesas, vi ankoraŭ havas subtenon kaj
amon.
Vi povas esti neniam sola, eĉ kun novaj ekantaj rilatoj kaj malnovaj rilatoj, kiuj ĉesas.
ĉio
bonas, sed...
Malfeliĉe, estas ankaŭ pluraj
malfacilaĵoj en pluramemaj rilatoj.
Internaj malfacilecoj estas atendataj, ĉar ja ĵaluza sento estas homa. Oni
ankaŭ devas scii kiel rilati kun la meta-amantoj. Sed ekzistas pluraj
solvoj: iloj de la senperforta komunikado, indulgo,
sed ankaŭ la ideo
ke ĉiu estas responsa pri siaj sentoj. Tio povas
esti tre sana bazo
por la rilatoj, sed tio ankaŭ estas sufiĉe laciga.
Oni ankaŭ devas organiziĝi por sukcesi vidi
ĉiujn homojn, kiujn oni volas, kun limigita
tempo semajne. Tiu viv-maniero havas do koston.
Estas
ankaŭ pli granda risko pri sekse
transdoneblaj malsanoj en pluramemo ol
en tradicia paro,
kaj tio estas
kompreneble konsekvenco de la pli granda
nombro de partneroj;
kaj ĝi indas zorgon. Tamen, oni povas noti ankaŭ ke ĝi ne estas
pli riska ol la seria monogamio,
ĉar la homoj same tiam havas plurajn partnerojn.
Efektive, la ebla danĝero ne venas el tio havi tiujn rilatojn samtempe,
sed nur el tio havi multajn. Do la risko ankoraŭ
ne estas tipa nur en la pluramemaj
rilatoj.
Por esti tute sekura, oni bezonas esti serioza pri protektoj; plurameme aŭ
ne.
Estas ankaŭ sociaj malfacilaĵoj. Povas esti
sufiĉe malfacile integri
plurajn homojn en sufiĉe tradicia familio.
La gepatroj povas esti seniluziigitaj. Pli
ĝenerale, pluramemo
ne estas kutima en la hodiaŭa socio.
Kunlaborantoj kaj amikoj eble kondamnus.
Lastatempe, Julio estis invitita al geedziĝa
festo kaj sin demandis
kiel li povas fari dum tiaj eventoj: inviti ĉiam la saman amantinon
por ne ŝajni pluramema? Fakte oni retrovas la klasikajn atakojn,
kiuj similas al tiuj, kiujn ricevas la anoj de la GLAT-komunumo.
Kompreneble, la leĝo tute ne konsideras tiajn rilatojn, kvankam oni povus
imagi ke povas ekzisti edziĝa kontrakto por pli
ol du homoj, aŭ leĝoj
pri vartado de infanoj en pluramemaj situacioj.
Fine,
pluramemo estas nova vivmaniero, kiu estas eksperimenta
kaj ankoraŭ ne vere integrita en nia socio.
ĝia ekzisto tamen feliĉigas multajn homojn, kaj eĉ kelkajn
esperantistojn+
* La realaj nomoj de la intervjuatoj estis
ŝanĝitaj.
Alice
ANDRèS — Francio
Plur-
aŭ Neniunamemo?
Dum longa
tempo mi ne konis la signifon de la
esprimo "malferma rilato".
Fakte, mi pensis ke ĝi probable estus la
situacio, en kiu la am-rilato estas bone konata de la ĉirkaŭuloj.
Tamen, fine mi eksciis ke tio signifas, ke du individuoj havas rilaton sed ambaŭ konsentas havi
romantikan aŭ fizikan kunligon kun aliaj homoj,
se tio estas dezirata.
Por mi, havi pli ol unu koramikon samtempe estas simple maleble.
Nu, mi ne diru
ke tio estas malebla, sed ĉi tie en Pakistano, kie
mi loĝas, estas tre malfacile havi eĉ unu koramikon. Multaj homoj pensas
ke havi koramikon estas malbone, samkiel io krima.
La universitato,
kiun mi frekventas, apartigas ejojn
por viroj kaj virinoj, tial ni ne
havas la okazon paroli kun studentoj de la alia sekso. ĉar la gestudentoj
ne havas okazon renkonti delogon en tiaj cirkonstancoj, la gepatroj volas
ke iliaj gefiloj studu en nia universitato.
Mi havas
amaton kaj ni ĉiam havas
malfacilecon renkontiĝi.
Antaŭ kelkaj monatoj ni devis pagi monpunon, ĉar ni estis nokte kune en la parko
kaj policistoj kaŝite observis nin.
Post tio, mia koramiko estas sub observado de la
komitato por publika
sekureco. Sed kompreneble, ni ne havas intencon
ĉesigi la rilaton.
Mi pensas ke
mi devas esti sincera al iu, kiu amas
min, kaj mi mem ne
komprenas la penson havi kunligon kun alia viro. Mi tute ne pensas ke
mi povus toleri, se mia partnero dirus, ke li volas
rilati romantike aŭ
sekse kun alia virino. Mi tamen tute ne havas intereson al aliaj viroj,
ĉar mi estas kontenta pri la nuna amrilato, kaj mi volas plej multe
eluzi la tempon kaj energion por unu persono.
Kiam
lastsomere mi estis en Germanio, mi aŭdis iomete pri amrilato
de miaj germanaj amikoj. Iu diris, ke post kiam li rompis la rilaton
kun sia amatino antaŭ tri jaroj, li havas kelkajn nebulajn rilatojn kun
virinoj; tio signifas, ke kvankam li ne amas ilin, li renkontas kaj
pasigas nokton kun ili. Li diris ke, ĉar ni
bezonas kontentigi nian seksdeziron,
ni bezonas iun, sed la am-sento ne estas ĉiam
necesega.
Li ankaŭ diris - kaj mi ne certas ĉu
tio estas vera aŭ ne - ke virinoj
en
Germanio fieras pri la nombro de partneroj, kiujn ili havis en pasinteco.
Pro tio, mia amiko en Germanio nun havas kelkajn
rilatojn samtempe.
Do, la kazo de mia amiko eble ne estas pluramemo,
sed probable mi devus nomi tion
"neniunamemo".
Mi tute ne
povas imagi ambaŭ situaciojn: havi plurajn amatojn
aŭ\kaj havi seksajn rilatojn kun pluraj viroj
sen amo.
Krome, havi plurajn seksrilatojn kun nefiksitaj homoj
ĉiam entenas pli altan riskon pri sekse transdoneblaj malsanoj.
Mi bezonas nur
unu partneron, kiu amas min sammaniere, kaj mi kredas, ke tio estas
la plej bona metodo de rilato, kiu donas al ni feliĉon kaj trankvilecon.
Nadia RIE
KONDO — Pakistano
El nia
literatura konkurso
Al Sofia
Loren
Iam, en mia
junaĝo, kiam mi ankoraŭ vidis, mi spektis, vere, per
miaj okuloj, multajn filmojn kun via partopreno. Nun la okulvindo
delonge estis forigita de miaj okuloj, ili tutegale ne vidas. Sed, danke al
moderna teknologio, hodiaŭ mi legas vian libron
"Hieraŭ, Hodiaŭ, Morgaŭ".
Mi legas: "Miaj okuloj estis plenaj je bildoj,
kiujn mi neniam povus
forviŝi. Se mi pensas pri miaj unuaj rememoroj, mi aŭdas la bombojn, la
sonon de la aerataka sireno, la dolorojn de malsato.
Kaj tiam la malvarmo,
la plej malhela mallumo." Kaj ankora):
"de certa
punkto la bomboj ekfalis sur la urbon kaj sur la marbordo sur
la ĉielo, havis nenion komunan kun la fajroj por
la Madono de Pompejo.
Hejmoj kaj lernejoj, preĝejoj kaj hospitaloj,
hoteloj kaj merkatoj
estis trafitaj. Mi memoras ĉion kvazaŭ estus
hieraŭ. Apenaŭ ekhurlis
sireno, ni kuris por rifuĝi en la fervoja
tunelo...."
Nur
anstataŭ tunelo ni havis metroon aŭ kelon kie estis stokitaj
terpomoj kaj bokaloj da peklaĵoj....
Do, nun vi kaj
mi, Sofia, havas komunan "hieraŭ". Kaj morgaŭ iu
legos ĝin kaj ne komprenos kiaj citaĵoj ili
estas: el via libro aŭ el
la taglibro de iu el niaj. Mi ne skribas taglibron: vi
jam skribis
pri tio. Nenio nova. Sed por la estonta leganto,
ĉi tiuj estu nur
timigaj citaĵoj. Sed li ne forgesu ilin, ili
penetru impete en liajn
sonĝojn, pro ili krevu kokono de lia rutino, li
ne kaŝu sin de ili en
siaj petoloj kaj peketoj: "Morgaŭ"
ja apartenas ja al li.
Mi ne diros al
vi, kiel vi surprizis, mirigis, konsternis min. Viaj
adorantoj jam diris tion al vi ne unufoje, kaj dubindas, ĉu tio interesas vin.
Mi volas diri: "Vi estis mia plej ŝatata
aktorino."
Sed vi estas,
vi vivas, kaj mi tiom volas kredi, ke
vi, mia amata,
ne "estis", sed estas nun, ke vi estas la
nia. Kaj mi trankvile forstrekus
ĉi tiun teruran vorton "estis".
Legante niajn
plej ŝatatajn librojn,
aŭskultante niajn plej ŝatatajn kantojn,
rigardante niajn plej ŝatatajn filmojn,
ni foje pensas: se tiu aŭ alia vivus nun, ĉu
li estus kun ni
aŭkontraŭ ni. Kaj kiel ni ĝojas kiam ni
lernas, ke unu el niaj amatoj
estas nia. Subite tiuj, kiujn ni amis kaj kiujn ni
konsideris amikoj,
montriĝas ne-niaj. Evidentiĝas, ke ili estas
tiel facile forgeseblaj.
Estas pli gravaj aferoj por fari+
Des pli ni aprezas tiujn, kiujn ni antaŭe ne
rimarkis, al kiuj ni estis
neatentemaj. Nu, tiu, kiu ne estas la nia, estas
ne-nia, estas neniu+
Li ne ekzistu. En la plej bona kazo, li kvazaŭ
mortus, kaj ni priplorus
lin kiel mortinton, kaj memorus pri li nur bonon. Foje
ŝajnas, ke tiuj
ne-niaj estas ĉie. Ili ne estas multaj, sed ili
ĉirkaŭas nin, ili estas
proksime, en niaj familioj, eĉ en ni mem.
Interalie, pri
aktoroj. Unu el ili publike nomis nian popolon "mizeruloj".
La alia intencis ludi rolon de murdisto, kaj, kiel
diris li mem,
por sperti sentojn de tiu, kiu mortigas homon, venis
por nelonge
al milito kaj pafis el mitralo.
Kaj kio pri la publiko?
Silentas.
Dankon, ke almenaŭ ne aplaŭdas+
Jen kia estas,
Sofia, nia "hodiaŭ".
Bonan nokton
al ni, mia Sofia+
Kaj havu ni "morgaŭ"+
Olena Poŝivana
BLANKA
IRBASTONO
Somera suno
subiris al horizonto, tamen larĝa vojo daŭrigis bruegan
vivon. Inter amaso da aŭtomobiloj videblis la
ruĝa.
Iumomente ĝi deflankiĝis desur la vojo kaj
haltis surborde de la rivereto.
En la aŭto troviĝis tri pasaĝeroj:
stiristino, dekjara knabo kaj viro.
ĝuste pri tiu familio temos.
Antaŭ
ĉio la familianoj proksimiĝis al la rivero por refreŝigi sin,
poste ili apetite vespermanĝis kaj
enlitiĝis....
La mateno
salutis ilin per bela vetero : la suno jam varmigis la teron,
kreskaĵoj ne plu brilis pro rosgutoj, floroj
ridetis al sunradioj,
diversvoĉa koruso de birda kantado karesis la
aeron.
La vojaĝantoj prepariĝis por daŭrigi la
vojon, sed io maltrankviligis ilin.
Subite
antaŭ ili aperis nekonata viro, tenanta enmane travideblan
plastan sakon, plenan de freŝaj fungoj kaj
blankan irbastonon.
"Jen
estas nia blanka irbastono+"
ekkriis la knabeto.
"Ne, tio
estas mia propraĵo, mi trovis
ĝin ĉe la rivero, kaj helpe
de ĝi mi serĉas fungojn. Rigardu+" Kaj li elmetis fungojn antaŭ la familianoj.
"Vi
mensogas+ Vi forŝtelis la bastonon dum ni dormis+
Tiun blankan
irbastonon bezonas mia patro, vi
ŝtelis liajn okulojn+"
La vizaĝo de
la filo malsekis pro abundaj
larmoj.
Per raŭka
voĉo la ŝtelisto diris: "Nu jen, prenu la fungojn, kiel mian
donacon."
La knabo
prenis la blankan irbastonon, la familio silente forveturis.
La ŝtelisto baldaŭ sekvis ilin....
La suno
pluvarmigis la teron kaj kuŝantajn
sur ĝi fungojn, kiujn d
onace ricevis rampantaj kaj flugantaj arbaraj ĉasistoj.
P.S.: Similan okazintaĵon travivis mia
familio.
Tamara Andrejeva
Medito
(poemo)
Tien, reen
kuras tagoj
tra la pensoj kaj imagoj;
kiel ja atingi foron
kaj eviti la doloron?
flugas tagoj
kaj minutoj
en serĉado de salutoj
varmsinceraj kaj amikaj
sopirataj, ne korpikaj.
Ie, tamen,
vivas koro
kies cel. ne estas ploro
en kiu ja nestas oro.
Trafa estas ja
serĉado
se enmanas amoplado
ir. persista sen haltado....
(Esperanto 2025)
Nedeljka Loĵajiĉ
Solvo de la
konsterna enigmo de la maja numero
Bonvolu
pripensi, ke temas pri
esprimoj efektive uzitaj.
1) Vertikale
dispartigita kontraŭpersonara rimedo. (bombo).
2)
Aerodinamika personara malakceligilo. (parasxuto).
3) (Usonaj
soldatoj) funkciis en celriĉa medio. (La soldatoj troviĝis
senespere ĉirkaŭitaj de nombre superaj
malamikoj).
4) (La
helikoptero) suferis nereteneblan lamenan liberiĝon, kaj
malsukcesis konservi liberan superterenan spacon. (El
raporto pri
helikoptera krasxo pro rompo de rotora lameno).
5) (Pri
malsanuleja paciento en Filadelfio) Estis kazo de negativa
pacienta prizorga rezulto. (la paciento mortis).
6) (El
fajrobrigada raporto el Alberto) Oni trovis viron en
malvivipova kondiĉo. (oni trovis mortintan
viron).
7) Heksaformaj
rotaciigeblaj suprajxaj kunpremaj elementoj.
(sxtalaj boltringoj).
8) Fiskaj
subatinguloj. (malriĉaj usonanoj).
9) Lignaj
interdentaj stimuliloj. (dentopikiloj).
Verso
Logojn de l.
infinito, torturojn
de la guto,
lumegojn de la steloj, kurojn de l. universoj,
parfumojn de la floroj kaj ridojn de la ŝercoj,
kaj la nervozan baton de koro en balbuto;
Sonorojn de l.
sanktecoj kaj blekojn de l. perversoj,
la nigron de la surdo kaj triston de la muto,
la streĉon kaj la turpon animan en servuto,
kaj la virinon: diri kapablas nur la versoj+
En unu verso
vibras, reflusas, evoluas
la tuta homa vivo; sin rit-me insinuas
la senesperaj amoj en senesperaj rimoj....
Trans la
sufokaj krioj de sango kaj ribelo
kaj super la teruraj lavangoj de la krimoj,
postrestas la konsolo de l' poreterna belo+
Gerardo Mattos
kompletigaj informoj pri "Esperanta Ligilo"
Redaktoro: Olena Poŝivana
Velika Dijivska 22/226
UA-49068 Dnipro,
Ukrainio
R.p.: amatalena(ĉe)ukr.net
komputilbrajla asisto: J. Jelinek
Roztocka 1001
CZ-514 01 Jilemnice,
Ĉeĥio
r.p.: lunalumo(ĉe)atlas.cz
tel.: +420-481 543 200
administrantino: Milena Jelinkova
Roztocka 1001
CZ-514 01 Jilemnice,
ĉeĥio
r.p.: lunalumo(ĉe)atlas.cz
tel.: +420-481 543 200
por ricevi la revuon retpoŝte
skribu al:
masenkoai(ĉe)mail.ru
kasisto: Pier Luigi da Costa
via di S. Maria del Giudice 2369
IT-55100 lucca, Italio
r.p.: dacostapl(ĉe)gmail.com
banka konto
IT67C 01005 13702 0000 0000 2799
je la nomo "Da Costa LIBE"
ĉe Banca Nazionale del Lavoro (mallonge BNL) en
Lucca
UEA-konto de LIBE: libk-p
jarkotizo: 15 eŭroj
La lasta numero de "Esperanta Ligilo"
legeblas ankaŭ
en la retejo de LIBE: www.libe.slikom.info