Enhav-tabelo
Skizo de agadraporto.
79-a Internacia Kongreso de Blindaj Esperantistoj (tria komuniko). g
Koncize pri nia kongresloko
Lingva forumo. Parolado kreskigas la lingvon.
Nia rondo familia. Hispana regxa ordeno al norvega E-isto.
Tra la sortofrata mondo. Blinda bankisto.
Legi brajlon sur tusx-ekrano.
Literaturo. Anatolij Pristavkin. Homa koridoro.
Stenografia pagxo (nur en brajla versio).
forpasoj.
Skizo de agadraporto de Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj (LIBE) pri
la jaro 2012
1 Enkonduko ?
2 Oficoj kaj funkciuloj
2.1 Estraro
Nedeljka Lojajic (RS), prezidantino
Arvo Karvinen (FI), vicprezidanto
Dragan Stokovic, (HR) generala sekretario
Anatolij Masenko (RU), dua sekretario
Pier Luigi Da Costa (IT), kasisto
Natalia Kasymova (DE), konsilanto
Vladimir Jelev (BG), konsilanto
La estraro laboris pere reta korespondado. Ekde autuno la estraro komencis
uzi skajpon. Okazis du skajpkonferencoj.
2.2 Laborgrupoj
LIBE havis sekvajn laborgrupojn:
Edukado kaj junularaj renkontigoj, gvidantoj instruistino Natalia Kasymova
kaj prezidantino Nedeljka Lojajic, Anatolij Masenko
Delegita reto, generala sekretario Dragan Stokovic
Ekonomio, gvidanto kasisto Pier Luigi Da Costa, Arvo Karvinen
Regiona kunlaboro, gvidanto honora prezidanto Theodor Speckmann, Vladimir
Jelev
2.3 Apartaj komisiitoj
UEA (Universala Esperanto-Asocio)
Komitatano Rob Moerbeek (NL) trijara periodo gis julio 2013
EBU (Europa blindul-unuigo)
La Gxenerala asembleo de LIBE okazinta en julio en Kijivo nomumis s-inon
Violetta De Filippo kiel delegiton de LIBE cxe EBU por la kvarjara periodo
2012-2016.
3 Membraro
LIBE havis 401 membrojn en 38 landoj, kaj delegitojn de LIBE kaj "Esperanta
Ligilo" en 25 landoj. Honora membro estas Rob Moerbeek kaj honora prezidanto
Theodor Speckmann.
4 Interna agado
IKBE
La 78-a Internacia Kongreso de Blindaj Esperantistoj (IKBE) kun 58
partoprenantoj el 14 landoj okazis en Kijivo, Ukrainio 14.-20.7.2012. LIBE
subtenis partoprenon de naux novuloj. La cxeftemoj estis “Blinduloj por
digna vivo kaj homaj rajtoj” kaj “Ni kantu kune kaj parolu pri naciaj
kulturoj kaj Esperanto”. Rezolucio de kongreso aperis 4.8. en la retejo de
LIBE kaj estis sendita al kelkaj naciaj bll.-asocioj.
En Kijivo kunvenis ankau la Gxenerala asembleo de LIBE. La protokolo pri la
Gxenerala asembleo, verkita de Anatolij Masenko aperis en la oktobra numero
de Esperanta Ligilo.
5 Eldona agado
Esperanto per rekta metodo kaj Kajereto por kursgvidanto
Kajereto pri konsiloj por kursgvidanto estas preta por presejo pasintjare;
ankorau ne presita.
Projekto pri la platskriba eldono de la libro "Historio de la
Esperanto-movado inter la blinduloj 1888-1939” dauxras. Intenco estas
inkludi fotojn kaj mallongajn biografiojn pri pioniroj kaj kompletigi la
historion per superrigardo de postmilita agado.
LIBE eldonis Kongresan kantareton kun financa subteno de Steleto,
Esperanto-asocio de viddifektitoj en Finnlando. Kantareton kompilis Anatolij
Masenko kaj brajlan eldonon redaktis Jiri Jelinek. Brajla eldono aperis en
Prago kaj la platskriba en Helsinki. Steleto pretigis ankaux modestan diskon
de finnaj kantoj por ke aligxintoj povu trejni kantojn jam hejme kaj por
inspiri kantemulojn partopreni en la kongreso.
6 Interna informado
La plej grava informilo de LIBE, la organo Esperanta Ligilo aperis en 10
numeroj brajle kaj elektronike. Attila Varro
Redaktoro estas Olena Posxivana, administranto Jiri Jelinek. La revuo estas
presata kaj dissendata de presejo en Prago (Knihovna a tiskarna pro nevidome
K. E. Macana).
EL havas 241 abonantojn en 38 landoj. Krom Europo EL estas legata en Brazilo,
Cxinio, Cxilio, Hindio, Irano, Japanio, Kanado, Kubo,Tanzanio kaj Usono.
En Cxehxio, cxe "Unuigxinta Organizajxo de Nevidantoj kaj Malfortevidantoj"
ekde 1998 funkcias retkonferenco, kie estas uzata nur Esperanto, kaj gi
estas malfermita al cxiuj landoj. LIBE-anoj vizitadas gxin kaj sendas
kontribuajxojn.
7 Ekstera informado
LIBE havas pagxaron en Interreto cxe adreso
http://libe.narzan.com. La pagxaron prizorgas Anatolij Masenko kune kun
Pavel Rjabov.
Dum IKBE en 2009 s-ro Jan Bemelmans proponis, ke LIBE havu propran
domennomon en interreto, kie staru la nuna pagaro. Bedauxrinde la iniciato
ne antauxeniris.
EBU publikigis en siaj informiloj anonceton pri IKBE en Kijivo. ACB Radio
World sciigis pri la Somera Esperanto-Studado (SES 2012) en Slovakio kaj
IKBE.
Dum la 97-a Universala Kongreso de Esperanto (UK) en Hanojo, Vjetnamio
28.7.-4.8. LIBE sin prezentis dum publika LIBE-kunveno gvidata de Pier Luigi
Da Costa.
8 Internaciaj kaj eksteraj rilatoj
EBU. LIBE estas asocia membro de EBU (Euxropa blindul-Unuigxo) kaj rajtas
nomumi reprezentantojn en komisionojn.
ILEI. Somera Esperanto-Studado (SES 2012) okazis en Slovakio (Nitra) en
julio 2012. La programon de studsemajno - lernado, seminario, distra
programo - partoprenis entute 250 lernantoj el 23 landoj. Lernado okazis en
rekordaj dek grupoj sub gvidado de 14 instruistoj. La lernantoj estis
dividitaj en grupojn laux apartaj lingvoniveloj, post lingva testo en la
unua tago. Unu viddifektito el Finnlando partoprenis arangxojn en Nitra.
Malgraux forta varbado LIBE ne sukcesis allogi viddifektitojn el diversaj
landoj partopreni la studsemajnon.
Kampanjo de UEA "Libroj por Vjetnamio".
LIBE sekvis la projekton de UEA ”Libroj por Vjetnamio” sendinte
kompaktdiskojn kaj lernolibrojn:
"Vojagxo en Esperanto-lando. Gvidlibro por verdaj vojagxantoj". Boris
Kolker, KD
"Esperanto per rekta metodo". Stano Marcxek, tri ekz.
"Pasxoj al plena posedo. Progresiga legolibro de Esperanto kun lingvaj
ekzercoj". William Auld, du ekz.
Ankau membroj de LIBE asistis per siaj donacoj.
Estraro de LIBE
79-a Internacia Kongreso de Blindaj Esperantistoj 28.08-03.09
2013 Obzor – Bulgario
(tria komuniko)
Karaj geamikoj!
1. La Prepara kongresa komitato kaj la Asocio de la blinduloj en Bulgario
interkonsentis plilongigi la limtempon por pago de la kongreskotizoj gxis la
15-a de majo.
2. Post la kongreso eblas ripozi en hotelo “Horizont” pagante 25 euxrojn
tage . Pri la tempodauxro de sia restado la dezirantoj interkonsentos kun la
hotelmastro surloke.
3. Tiuj, kiuj intencas alveni en Varnan antaux la kongreso aux resti post
kongreso, povos noktumi en la lernejo por infanoj kun difektita vidpovo („Ucxilisxte
za deca s narusxeno zrenie „Prof. d-r Ivan Sxisxmanov”), kvartal Asparuhxovo,
mestnost Vilite. Ni tamen petas ilin sciigi nin pri sia alveno almenaux
kvin tagojn pli frue. Je ilia dispono estas:
a. Dulitaj luksaj cxambroj kun akvovarmigujo, klimatizilo, fridujo, kabla
televido. Unu tranokto en dulita cxambro kostas 10 euxrojn popersone. Kiu
preferas logxi sola pagos 20 euxrojn.
b. Kvarlitaj cxambroj kun necesejo kaj malvarma akvo . Se en la cxambro
logxos kvar personoj, ili pagos po 4 euxrojn, tri personoj- po 5 euxrojn, du
personoj- po 7 euxrojn. Kiu deziras logxi sola, pagos 10 euxrojn.
4. De la 6-a gxis la 8-a de septembro en urbo Sliven okazos la 65-a Nacia
kongreso de Bulgara E-asocio (BEA). La interesigxantoj turnu sin al Stojanka
Drandeva,- prezidanto de la e-societo en Sliven kaj organizanto de la
kongreso, kies retadreso estas:
tania_zem@abv.bg
Nome de la Prepara kongresa komitato
Vladimir Jxelev - prezidanto
Dimo Dimov - vicprezidanto
Koncize pri nia cxi-jara kongresloko
Obzor estas situanta en la sudorienta parto de Bulgario, surborde de
pitoreska golfo en la piedo de Orienta Stara planina. La urbo trovigxas je
distanco de 40 km. de Nesebar, 73 km. norde de Burgas, 65 km. sude de Varna.
Obzor estas unu el la plej antikvaj logxlokoj en la bulgara Nigramara
regiono. Gxia historio datumas ekde pli ol tri jarmiloj. La unuaj
enlogxintoj estas la tracoj, kiuj nomis sian urbon Navlohos. Cxirkaux la
unua jarmilo antaux Kristo cxi tie enlogxigxis la grekoj, kiuj alinomis la
urbon Heliopolis (Suna urbo). En la unua jarmilo antaux Kristo sur la
teritorio de Obzor Logxigxis la romianoj, kiuj alinomis la urbon Teopolis (Dia
urbo) kaj konstruis templon de sia Supera dio Jupitero.
Post la divido de la Roma imperio je Orienta kaj Okcidenta Imperioj en la
urbo trovigxis la somera rezidejo de la bizancaj imperiestroj. Proksime de
la urbo la romianoj konstruis fortikajxon por defendi la marajn komercajn
vojojn inter Konstantinopolo kaj Danubo. Meze de la Xv jarcento, kiam la
turkoj tute konkeris Bulgarion, ili fondis sur tiu teritorio la setlejon
Gjozeken (turklingve Bela pejzagxo).
Sian nunan nomon Obzor akceptas en 1936 j., kaj en 1984 estas proklamita
urbo. En la jaro 1890 en la konstruajxo de la iama turka policejo estas
malfermita la unuua lernejo. En 1922 j. gxi transformigxas en gimnazion. Tri
jarojn poste estas fondita la unua vilagxa vespera progimnazio. En 1933 j.
oni malfermas la unuan oficialan lernejan konstruajxon ”Ñâ. Ñâ. Êèðèë è
Ìåòîäèèé”. („Sanktaj Cirilo kaj Metodio”). Tiutempe Obzor disvolvigxas
ankaux en la sfero de turismo.
Por ekkoni la antikvan historion de Obzor oni nepre devas viziti la muzeon,
situantan cxe la marbordo. Alia emblemo de la urbo estas la belega blanka
pregxejo „Sankta Johano la Antauxulo”. Supozeble gxi estas konstruita en
1904 j. sur la fundamentoj de malnova templo. En la centro de Obzor,
proksime al la pregxejo trovigxas la placo kun la horlogxturo, alta 12
metrojn. Gxi estas konstruita el tri segmentoj en renesanca stilo. En la
plej supra parto estas instalitaj kvar horlogxoj kun rondaj ciferplatoj. Unu
el la unuaj lokoj, kiuj impresas la turistojn dum la promenado laux la
centraj stratoj de Obzor, estas la bone prizorgata parko, kie oni povas vidi
restajxojn de la antikva urbo Heliopolis kaj fragmentojn de la templo de
Jupitero. En la parko estas du fontanoj, somera kinoteatro kaj multaj lokoj
por ripozo. Obzor disvolvigxas kiel banloko ekde 1925 j., kiam estas
konstruitaj la unuaj somerdomoj kaj ripozejoj. La belega naturo de Obzor, -
agrabla kombinajxo de montara aero kaj maraj ondoj estas altira loko por
miloj da bulgaraj kaj eksterlandaj turistoj, kiuj somerumas cxi tie.
Hodiaux en la urbo estas kelkaj kvarstelaj kaj pluraj malgrandaj familiaj
hoteloj. Je distanco de kilometro kaj duono de la urbo estas kuracaj
mineralaj kaj sulfurhidrogenaj fontoj. Norde de Obzor estas situantaj tri
allogaj kampadejoj, kasxitaj en akaciaj boskoj: „Slance”, („Suno”), „Luna”,
(„Luno”) kaj „Prostor” (”Vastajxo”). En la lastaj jaroj la urbo firmigxis
kiel unu el la plej vizitataj ripozkompleksoj en nia Nigramara regiono.
Dimo Dimov
Lingva forumo
Parolado kreskigas la lingvon.
Multaj homoj demandas sin, kiun estontan evoluon nia lingvo havos. Estas
malfacile esti optimisma, cxar la pozitivaj signoj estas apenaux videblaj
kaj preskaux nur la fakto, ke E-o ankoraux funkcias kiel vivanta lingvo,
estas tia signo. Sed mi kredas, ke mi vidas pli ol aliaj, ke E-o havas
grandan potencialon. Kaj tio tute ne estas iu naiva opinio. Ekde du jaroj mi
okupigxas pri la Esperanta Retradio, kio ja signifas, ke mi cxiutage verkas
sonartikolon, aux tradukas tekston, aux prilaboras kontribuojn de la aliaj
kunlaborantoj.
Tiu cxiutaga okupigxo pri la lingvo, precipe pri la parolata formo, donas
al mi impresojn kaj ekkonojn, kiujn alia E-isto apenaux havas. Mi scias nur
pri unu persono, kiu havas kompareblajn spertojn, nome Barbara Pietrzak de
la Pola Retradio. Kiel redaktorino de Pola Radio sxi faris similan laboron
cxiutage kaj dauxrigas simile gxis hodiaux. Pro tio sxi tute prave havas
altan rangon en la E-movado, cxar en lingva movado tiuj, kiuj plej bone
parolas la lingvon kaj kiuj havas la plej grandan praktikan sperton pri gxi,
estu gvidantoj. Bedauxrinde, aliaj movadaj gvidantoj restas en la fono, cxar
ili mem ne kapablas parole prezenti la lingvon en alloga formo. Kaj mankas
bonaj parolantoj en la tuta E-komunumo.
Kiam antaux 2 jaroj Pola Radio definitive silentigxis, mi ne volis akcepti,
ke tiu bastiono de E-o malaperu. Mi konsciis pri la neceso havi cxiutagan
aperon de E-o en parola formo. Kaj tial mi komencis produkti kaj publikigi
sonartikolojn cxiutage. Laux mia sperto kun Pola Radio, necesas tiucele havi
vastan temaron, cxar ne eblas prezenti cxiutage iun internan temon, do, la
programoj ja estus en E-o kaj nur jen kaj jen ankaux pri E-o.
Mi kompletigis la aferon per decida faktoro: mi aldonis la tekston de la
sonartikolo. Tio estis venko. Se oni povas samtempe auxdi kaj legi, la
enhavo kaj ankaux la lingvo firme engravurigxas en la cerbo de la
auxskultanto kaj tiel regula auxskultanto povas signife levi sian lingvan
nivelon. Mi ankaux konsciis ke cxio cxi estas malrapida procezo, sed nun,
post du jaroj da persistado, mi vidas la fruktojn de la agado: la nombro de
auxskultantoj jam superas 2000 kaj cxiutage estas bonaj komentoj pri la
sonartikoloj. La kunlaboro en la skipo de la Esperanta Retradio bonege
funkcias, kaj entute la etoso estas tre amikeca.
Do, almenaux por la plua evoluo de la Esperanta Retradio mi estas tre
optimisma. Mia konkludo estas: Ju pli da parolata materialo aperas, des pli
da homoj bone parolos E-on kaj dauxre restos en kunligo kun la lingvo. La
lingvo kreskas ne per iu politika agado, sed per nia publika aperigo de la
parolata lingvo.
Pauxlo Sergio Viana.
Nia rondo familia
Hispana Regxa Ordeno al norvega esperantisto
La 13-an de marto Otto Prytz, akademiano kaj multjara vicprezidanto de
Norvega Esperanto-Ligo, ricevis hispanan regxan ordenon pro sia instruado de
la hispana lingvo cxe la Universitato de Oslo dum sia tuta profesia vivo.
Dum la transdona ceremonio cxe la ambasadoro oni menciis lian engagxigxon
por
E-o, kaj auxdigxis kelkaj E-aj frazoj.
DONO DE ORDENO
Dum akcepto cxe la hispana ambasadoro en Norvegujo, Antonio L?pez Mart?nez,
merkredon la 13an de marto 2013, al ekslekciisto pri la hispana lingvo cxe
la Universitato de Oslo, Otto Prytz, oni donis hispanan ordenon. La ordena
diplomo tekstas jene, en traduko:
"Juan Carlos I, Regxo de Hispanujo, volante doni pruvon de mia aprezo al Vi,
sinjoro Otto Bernt Prytz, bonvolis doni al Vi per mia regxa decido de la 6a
de decembro de 2012 la Komandorecon de la Ordeno pri Civila Merito. Tiel, mi
koncedas al Vi la honorojn, distingojn kaj uzon de la insignoj, kiuj
apartenas al Vi, laux la statutoj, fidante, ke, pro la kvalitoj, kiuj
distingas Vin, Vi diligentos kontribui al la plejeble granda brilo de la
Ordeno. Kaj cxi tiun diplomon, kiun legalizos la Ministerio pri Eksteraj
Aferoj kaj pri Kooperado, enskribos la Registristo.
Donita en Madrid, je 20a de decembro de 2012"
La akcepton malfermis la ambasadoro, dirante, ke Otto Prytz dedicxis la plej
grandan parton de sia vivo, aux almenaux sian tutan profesian vivon, al
instruado pri la hispana lingvo, kiu nun estas parolata de preskaux 500
milionoj da homoj en pli ol 20 landoj. Li aparte emfazis la rolon de Prytz
kiel tenanto de scio kaj kiel cxenero en la cxeno de perado de la scio. Cxi
tio utilis al generacioj de lernantoj, instruistoj kaj esploristoj, asertis
la ambasadoro, kaj gxuste cxi tio igis s-ron Prytz meriti la ordenon.
La sekva parolanto estis Knut E. Sparre, kiu estis instruisto pri la
hispana lingvo cxe la Universitato de Oslo, kiam Otto Prytz studadis. Tamen
li unuafoje renkontis Prytz plurajn jarojn pli frue, verkante artikolon por
la programkajero pri hispana teatrajxo surscenigita en la Norvega Teatro.
Gxia ago okazas en lernejo por denaskaj blinduloj, kaj Sparre volis
intervjui du "ekzemplerojn de la specio". Ilin li trovis en la bll.-lernejo
Huseby, kaj Otto Prytz estis unu el ili. Granda estis la surprizo de Sparre,
kiam Prytz aperis en liaj lekcioj pri gxuste tiu teatrajxo! Sparre menciis
la engagxon de Prytz pri E-o kaj lian membrecon en la Akademio de Esperanto.
Plie li menciis la intereson de Prytz pri sxako, kiu igis la Norvegan
Sxak-asocion doni al li distingon. Fine li informis, ke Prytz estas
prezidanto de la Norvega Komisiono pri Brajlo, nomumita de la Ministerio pri
Kulturo. La paroladon komencis kaj finis frazo en E-o.
La parolon poste ricevis unu el la proponintoj, Jos? Mar?a Izquierdo, kiu
laboras cxe la Universitato de Oslo, sed kiu cxi-okaze reprezentis la
estintajn studentojn de Prytz. Li emfazis, ke Prytz - malkiel iuj aliaj
universitataj instruistoj - cxiam cxeestis por la studentoj, ilin auxskultis,
kaj ilin ne traktis de supre. Li gratulis s.ron Prytz pro lia distingo ne
nur en sia propra nomo, sed ankaux en la nomo de la asocio de norvegaj
instruistoj pri la hispana lingvo, kiun li prezidas. Same kiel Sparre,
ankaux Izquierdo rakontis anekdotojn pri tio, kiel Prytz, estante blinda,
akompanis vidantojn, kiuj perdis la vojon.
Poste oni vocxlegis la ordenan diplomon, kaj ambasadoro L?pez Mart?nez
ornamis s-ron Prytz per la insigno.
Poste Prytz prenis la parolon por fari la respondan paroladon atendatan je
cxi tiaj okazoj. La reguloj de cxi tiu gxenro - cxu skribitaj aux ne -
diktas, laux Prytz, ke la parolanto diru, ke jen surprizo kaj bone
konservita sekreto. Tamen Prytz preferis esti honesta. Li diris, ke antaux
hodiaux li ne scias konkrete, kiun distingon li ricevos, sed li suspektis,
ke io estas preparata. Plie la reguloj de la gxenro diktas, ke la parolanto
diru, ke cxi tio estas tute nemeritita - kvankam la parolanto en sia interno
opinias, ke jam estas tempo esti rekonata. Pri tiu punkto Prytz esprimis
gxojon povi plenumi la kondicxojn de la gxenro kaj samtempe esti honesta.
Certe li diskonigadis la hispanan lingvon en Norvegujo, sed tio nur estis
lia laboro, laboro, kiun li akiris parte hazarde, parte per "kataliziloj",
i.a. Knut Sparre, kiu kuragxigis lin celi universitatan karieron. Kaj certe
Prytz kontribuis al la norveglingva antologio "Hispanujo rakontas", sed nur
per tri tekstoj; li nek iniciatis nek redaktis gxin. Kaj certe li jen kaj
jen faris lingvosciencan prelegeton pri la hispana, sed aliaj, ekz. Jos?
Mar?a Izquierdo, publikigis multon pli, ne ricevinte distingon. Prytz trovis
konvene citi el reprezenta hispana literaturajxo, kaj li elektis fragmenton
el "La Libro de Bona Amo", el la 14a jarcento. La fragmento temas pri "la
ecoj, kiujn la malgrandaj virinoj havas", kaj la poeto donas multajn
komparojn. En malmulta sukero kusxas multa dolcxeco; en malgranda grajno da
pipro kusxas pli da gusto ol en granda juglando; en malgranda rozo kusxas
multa koloro; en malmulta oro kusxas multa valoro; en malmulta balsamo
kusxas multa bonodoro; malgrandaj birdoj kiel la alauxdo kaj la najtingalo
kantas pli bele ol grandaj birdoj. Cxu estas imageble, miris Prytz, ke tiuj,
kiuj donis al mi la distingon, opinias, ke en la malgrandajxoj, per kiuj mi
kontribuis, kusxas pli ol mi mem imagas? Li finis, direktante profunde
sentatan dankon, sed cxar li ne estis certa pri tio, al kiu direkti la
dankon, li uzis iom arhxaikan leteran formulon kun la signifo "al tiuj,
kiujn gxi koncernus".
Per tio finigxis la oficiala parto de la ceremonio, sed la kvardeko da
cxeestantoj dauxrigis mangxetante, trinketante, kaj agrable babilegante. La
arangxo estis simpla kaj homeca, bonstila, sed ne solenacxa.
Tra la sortofrata mondo
Blinda bankisto
En la universitata kvartalo de la Kenyatta universitato cxiuj konas lin
kiel bankiston, kiu ne kapablas vidi ion: Dennis Nyariaro, 25-jara, estas
blinda, kaj tio estas lia plej granda pluso: Cxu monbileto estas falsa, tion
li povas senti.
Pro lia blindeco li nur malrapide aliras sian celon, nome filion de banko
por tie depreni kontantan monon. Reirante, li portas kun si 100.000 kenjajn
sxilingojn en malgranda posxo . La sumo en la valoro de pli ol 600 euxroj
estas la sesoblo de averagxa kenja monata salajro. En la centro de Najrobio
suficxas jam multe malpli por esti atakata de rabistoj, sed Dennis ridas: "Al
mi nenio okazos", - li diras kaj transiras relvojon helpe de sia
blindulbastono.
Kio en Euxropo jxus estas tute lauxmoda, nome la nekontanta pago per
mobilfono, tio en Afriko jam delonge estas konata. Dennis profitas de
mobilfona pagsistemo, kiu funkcias en Kenjo de 5 jaroj kaj kiu por multaj
kenjanoj faras bankojn superfluaj. Kiu havas mobilfonon, tiu povas mendi kaj
aktivigi en gxi mongxiran funkcion. La gvidanto en tiu merkato estas la
mobiltelefona servo Safaricom kun aktuale 20 milionoj da klientoj. Cxiu dua
kenjano telefonas en tiu reto. 14 milionoj el ili dum la pasinta jaro uzis
la mon-transpagan servon M-Pesa. Tiel Safaricom farigxis i.a. la plej granda
impostopaganto de la lando.
Suficxas telefonnumero por transpagi monon, cxiu transpago postulas PIN-on
(personan identigan numeron). Oni povas enpagi kaj depreni monon en
malgrandaj kioskoj, inter kiuj trovigxas ankaux tiu de Dennis. Depende de la
sumo por elpago de mono pagendas inter 9 cendoj kaj 3 euxroj da kotizoj,
kiujn inter si dividas la kioskulo kaj la mobilfona provizanto.
La verda budo de Dennis mezuras 2 kvadratajn metrojn, cxe la antauxa
flanko gxi havas kradon. Preskaux 28.000 budoj, kiel tiu de Dennis, funkcias
en tuta Kenjo, kaj nur sur la merkato apud la universitato ensxtopigxas
almenaux 20 kioskoj por M-Pesa en malgrandajn nicxojn.
Por la kenjanoj la plej granda avantagxo de la mobilfonaj kontoj estas, ke
ili nek bezonas kreditkartojn, nek devas porti kontantan monon kun si. 100
sxilingoj por la auxtobuso suficxas. Unu vizito al frizisto, unu biero cxe
la baro, la acxetoj en la superbazaro - cxio estas pagebla jam preskaux cxie
per mobilfona transpago. Kaj kiu tamen foje bezonas kontantan monon aux
volas enpagi gxin, tiu iras al unu el tiuj verdaj budoj kun krado.
Dennis konas la riskon, li elektis bonvenan lokon por sia negoco, nome
rekte cxe la ekstera muro de la universitata kampo. El la tri pordegoj de la
universitato elfluas studentoj, kelkaj el ili farigxis fidelaj klientoj de
Dennis. "Esti blinda estas por mi la ideala merkatika strategio", - li
diras. Kiam li trairas la universitatan kampon, li auxdas la studentojn
flustri, pri la frenezeta, blinda junulo kun la M-Pesa-budo. En merkato kun
absurda trooferta situacio rilate al verdaj monbudoj lia handikapo estas
unika eco, kiu cxiutage alportas al li novajn klientojn.
Sed lia blindeco ne estas la sola atuto en la granda konkurenco. Li
malfermas sian budon matene duonan horon antaux la aliaj konkurantoj kaj
fermas gxin vespere duonan horon post la aliaj. Kaj li nur fermas, kiam li
estas atinginta sian cxiutagan celon, nome enspezi 1000 sxilingojn. Kaj tiel
la negoco pri la mono vere bone vivtenas lin.
(Laux Esperanta Retradio).
***
Legi brajlon sur tusx-ekranoj de posxtelefono - cxu tio estas neimagebla?
Jam ne plu, dank'al la nova aplikajxo de Android por tekkomputiloj kaj
posxtelefonoj kiel Tablet kaj Smartphone, realigita de Michele Pisani,
teknikisto-informadikisto el Livorno (Italio). "Blind sms-reader" estas la
nomo de la nova, revolucia softvaro, kiu vere ebligas al bll.j kaj
malfortevidantoj pere de vibrado facile percepti la tekstojn de ricevitaj
mesagxoj. La nova aplikajxo kapablas auxtomate transformi la tekston en
brajlon. Tiuj, kiuj jam provis uzi gxin, substrekas gxian mirindan
simplecon. Cxiu povas intuicie kompreni gxin.
Metante la fingrojn sur la ekranon, uzanto sentas literojn, kiuj surpapere
estus reliefaj, kiel vibradon. Li povas facile rekoni la brajlajn literojn.
Dimensioj dee la karaktroj estas reguleblaj. Por sxangxi la pagxojn servas
la flankaj klavoj. Por tiuj, kiuj ne scipovas brajlon, povas servi punktoj
kaj streketoj de Morse-alfabeto, ankaux transformeblaj en vibradon. "Blind
sms-reader" estas senpage elsxutebla en la oficiala ret-vendejo de Google
"Google play".
Pliaj informoj kaj detaloj disponeblas cxe:
https://play.google.com/store/apps/details?id=michelepisani.sms.free.blindsmsreader
Literaturo
Anatolij Pristavkin
Homa koridoro
Tio okazis en 1941 jaro. Oni envagonigis nin, orfojn de la milito, kaj
ekveturigis el malluma, severa Moskvo al Siberio. Ni veturis malrapide,
sufokigxante pro manko de oksigeno kaj suferante pro malsato. En Cxeljabinsk
ni elvagonigxis kaj iris al la stacidomo. Estis nokto.
- Cxi tie estas nutrajxo, - diris Nikolaj Petrovicx, gxibeta, flava pro
morbo
homo.
La stacidomo okulfrapis nin per hela lumo. Sed baldaux ni ekvidis ion
alian.
Multmila amaso da fugxintoj cxirkauxis la ununuran restoracion. Tie movigxis
io
nigra, kaj ululis kaj kriis. Gxuste sur la reloj staris, sidis, kusxis
homoj.
Cxi tie komencigxis la vico. Ni staris kaj rigardis al la fenestroj. Tie
estis
varme, tie oni disdonis al homoj varmegan, vaporantan vivon, plenigante
telerojn per gxi.
Nikolaj Petrovicx starigxis sur keston kaj ion ekkriis. Ni
vidis, kiel li nervoze movas akrajn sxultrojn. Lia vocxo estis febla, vocxo
de ftizulo. Kiu el tiuj malsataj fugxintoj,kiuj jam dum multaj
diurnoj atendas sian vicon, povis ekauxdi lin. Sed homoj neatendite
ekmovigxis. Ili retirigxis kaj en nigra amaso aperis fendeto. Kaj poste ni
ekvidis, ke kelkaj homoj, prenante unu la alian je la manoj, formis
koridoron. Homan koridoron....
Poste mi ankoraux longe vagadis, sed cxiam
sxajnis al mi, ke mi neniam cxesas marsxi tra la homa koridoro. Sed tiam ni
trairis gxin, balancigxantan, vivan, malfacilan. Ni ne vidis vizagxojn,
estis
nur muro el kompatemaj, fidelaj homoj. Kaj hela lumo fore. Lumo, kie por ni
estis tre varme, kie ankaux al ni oni donis po granda porcio de vivo,
varmega vivo, pleniginte per gxi vaporantajn telerojn gxisrande.
E-igis V. Kudinova.
Forpasoj