Esperanta Ligilo

Oficiala organo de

Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj (LIBE)

numero 10 - Decembro 2024

Enhavtabelo

89-a Ikbe: unua komuniko.

Agrabla surprizo (rakonto).

Interesaĵoj pri Louis Braille.

Ni funebras.

Iom pri la jarfino kaj jarkomenco.

Simpla historio (poemo).

89-a IKBE: unua komuniko

La 89-a kongreso de blindaj esperantistoj (IKBE) okazos en kastelo

Greziljono (Francujo) de la 30-a de junio ĝis la 7-a de julio 2025.

Samtempe, vi povos partopreni en la maratona kurso kaj en internacia Esperantkonferenco

kaj ĝui greziljonan ekskursan kaj vesperan programon.

Ĉiuj eventoj daŭros ĝis la 10-a de julio, do eblos resti ĝis tiam.

Por riĉigi la kongreson, ĉiuj proponoj de prelego, arta aŭ alia programero estas bonvenaj.

LOKO

ADRESO KAJ KONTAKTO: Maison Culturelle de l'Espéranto, 1310 Route du Lude - Grésillon

FR-9150 Baugé-en-Anjou;

Tel.: +33-2-41-89-10-24 (respondilo);

Retpoŝto: kastelo@gresillon.org;

Retejo: gresillon.org

ENKONDUKO PRI GREZILJONO

La Kulturdomo organizas Esperanto-programon en somero kaj dum la aliaj

francaj lernejaj ferioj; Ĝi daŭras unu aŭ plurajn semajnojn.

La programo normale enhavas Esperanto-kursojn en du, tri aŭ kvar niveloj

kaj aliajn aktivaĵojn: prelego, spektaklo, kulturo kaj arto (teatro, kantado,

pentrado, dancado, poezio, filmo),

mana ateliero (libro-bindado, masaĝo, manlaboroj por infanoj),

sporto (tabloteniso, flugpilko),

ludo (societa tabloludo, ŝako, glob-ludo Boule de fort),

turisma malkovro (urbo Baugé kaj ĝia regiono, reĝaj kasteloj ĉe rivero Luaro) ktp.

DATOJ:

Alveno: lundon la 30-an de junio 2025 ĉirkaŭ la 18-a horo;

Foriro post IKBE: lundon la 7-an de julio 2025;

Foriro post la kursoj: ĵaŭdon la 10-an de julio 2025.

KURSOJ de la 4-a ĝis la 9-a de julio

A-NIVELO Frank Lappe (Germanujo): "Ni komencu kune!"

Kurso por komencantoj kaj komencintoj (A1-A2)

(ne rekomendinda por viddifektitaj tutaj komencantoj, ĉar la kurso estas nur en Esperanto):

Frank Lappe estas esperantisto el Frankfurto ĉe Majno

kaj partoprenanto de la unujara Instruista Trejnado en Poznano pri metodiko de lingvoinstruado.

Komence li lernis Esperanton memstare en 2016, sed la unuan kurson li sekvis en Greziljono!

Ĉi tiu kurso celas tutkomencantojn aŭ personojn, kiuj jam eklernis esperanton,

sed ankoraŭ konsideras sin komencantoj.

La kurspartoprenantoj ne bezonas kunporti lernolibron, la kursmaterialo el diversaj fontoj haveblas dum la kurso.

Ni ankaŭ ludos kaj spektos filmojn.

La instrua lingvo estos Esperanto ekde la unua tago, ĉar verŝajne la kunkursanoj venos el diversaj landoj.

Krom tio, tiel ni tre frue enprofundiĝu en la cellingvon.

Ni volas trejni ĉefe nian parolkapablon, sed ankaŭ nian lego- kaj aŭdkomprenon.

Ni prepariĝu ankaŭ al la kurso pri medicina Unua Helpo,

kiu sekvos je la fino de la semajno.

Ĝi okazos sendepende de la lingvokurso, sed estas malferma al ĉiuj interesiĝantoj.

B-NIVELO: Nedeljka Loĵajiĉ (Serbujo) "Paroligo inter astroj -

Kurso de meza nivelo (B1-B2).

Nedeljka Loĵajiĉ estas instruistino pri Esperanto el Beogrado. Ŝi esperantistiĝis en la jaro 1973

kaj ekzameniĝis je B kaj C niveloj kadre de Serbia E-Instituto.

Ŝi partoprenis unujaran instruistan trejnadon en Universitato Adam Mickiewicz en Poznano dum la jaroj 2023-2024.

Ŝi plurfoje gvidis E-kursojn ĉeeste kaj rete. Junaĝe ŝi perdis vidpovon.

Nun ŝi estas prezidantino de Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj kaj

vicprezidantino de Serbia Esperanto-Ligo.

Profesie ŝi estas psikologino kaj dum du jardekoj ŝi laboris kiel bibliotekistino

en Nacia Biblioteko de Serbio.

Dum la Maratona kurso ĉefe estos uzata aŭdkomprena metodo.

ĉefa celo de la kurso estas paroligi la kursanojn kaj riĉigi ilian vort-provizon

pere de interagaj ekzercoj kaj ludoj.

Estos priparolataj diversaj temoj ekde la kulturaj, sociaj, popularsciencaj ĝis la movadaj.

La ernomaterialoj estos diversspecaj: eltiraĵoj el Esperanto-literaturo, Esperanto-revuoj, temvortaroj ktp.

Ŝia ŝatokupo estas muziko kaj ŝi volonte instruos al interesiĝantoj kelkajn Esperanto-kantojn).

C-NIVELO: Dennis Keefe (Usono, Cinujo, Hispanujo):

Triagrada Kurso - Kurso de supera nivelo (C1-C2)

Iomete da ĉio en ĉi tiu pli altnivela, maratona kurso.

Se vi jam bone lernis Esperanton, vi ŝatos ĝin.

Dum niaj dek tagoj ni tuŝos plurajn temojn kiuj rilatas Esperanton

laŭ vorta vidpunkto, laŭ gramatika vidpunkto, laŭ sintaksa vidpunkto.

Kaj ni tuŝos plurajn literaturajn temojn, ekvidante multajn grandajn verkojn en

Esperanto.

Kaj historion de Esperanto, per ĝiaj gazetoj,

utiligante la vastan retan bibliotekon BitArkivo.org.

Ni ankaŭ lernos pri instruado de lingvoj, kaj pri kiel allogi homojn

al novaj ĉeestaj Esperanto-kursoj.

Vi povos utiligi viajn novajn sciojn por plifortigi vian lokan klubon de Esperanto,

kaj kompreneble lerni Esperanton pli profunde, laŭ pluraj vidpunktoj.

Ni utiligos plurajn verkojn kiuj preskaŭ ĉiuj libere, senpage disponeblas sur la interreto,

do vi ne bezonos kunporti vian PIV, REVO, PREVO, PAG kaj PMEG,

aŭ la Manlibron pri Instruado de Esperanto.

Ni profundiĝos en vorto-studojn, kaj ankaŭ lernos uzi lingvo-korpusojn kiel Tekstaro.com.

Mi, Dennis, estos via kursgvidanto, kaj kiel tio, mi dirus, ke vi ankaŭ

povas prezenti kaj prelegi dum niaj lecionoj se vi tiel volas,

partoprenante kiel krominstruisto.

Dennis naskiĝis en la substato Ilinojso, en Usono. Li ofte prelegis kaj instruis en Greziljono,

iniciatis Lingvajn Festivalojn, aŭtoris la intensivajn BEK-kursojn, kreis la Valencian Metodon de lingva instruado,

lanĉis la Universitaton de Esperanto, evoluigis la projekton Esperanto-Insulo en Hajnano,

kaj nun laboras pri la nova projekto Esperanto-Plaĝo en Hispanio.

Profesie li estis programestro kaj profesoro pri la angla dum kelkaj jaroj,

kaj ekde 1999, pri merkatiko je universitata nivelo

(Universitato de Illinois, HEC Paris, "Ecole Polytechnique,

Universitato de Nankino, Ĉinio, kaj Johns Hopkins Universitato).

Unu ŝatokupo de Dennis estas vortaroj kaj leksikografio, kaj en 1972,

li gajnis la anglan konkurson pri vorto-konado ĉe la Universitato de Arizono,

kun 37-jara, rekorda poentaro.

KONFERENCO IEK: PROPONITAJ PRELEGOJ

Dennis Keefe: Esperanto-Insulo en Ĉinio, E-osperanto-Plaĝo en Hispanio,

kiel povas sukcesi ĉeesta kurso de 8 horoj ĉiutage, sestage ĉiusemajne, dum unu monato, dum du monatoj?

Dennis Keefe: Esperanto povas esti tutmonda lingvo, sed ĉu la ĉina?

Konkludo: neniam. La ĉina lingvo, eĉ en ĝia simpla skribo-formo, pinjino,

estas tro malfacila al ne-ĉinoj. Mi montros kial.

Dennis Keefe: La centjariĝo de la nacia konkurso pri literumado en Usono:

The National Spelling Bee. Kio ĝi estas? Simila konkurso okazas en Francio,

kaj eks-instruisto de la Kastelo gajnis ĝin, rekorde.

Ĉu rilato kun Esperanto?

Dennis Keefe: Lingva Festivalo, Lingva Evento. Kio ili estas, kaj kial ili sukcesas

por altiri novajn lernantojn de fremdaj lingvoj, inkluzive E-speranton?

Dennis Keefe: 1500 horoj de Esperanto-instruado en Azio:

Barato, Japanio, Koreio kaj Ĉinio.

Strato-kursoj, movado-kursoj, mezlernejaj kaj universitataj kursoj.

Kion mi faris? Kiel mi instruis? Kion lernis la gelernantoj?

Kion mi mem lernis?

Dennis Keefe: Merkatiko: la arto kaj scienco informi, komuniki, reklami, varbi kaj vendi.

El kio ĝi konsistas? Kiaj partoj de Merkatiko povas aplikiĝi al la Esperanto-movado?

Bert Schumann: Bliss, logika ideograma skribsistemo.

Aliaj prelegantoj kaj prelegoj afiŝiĝos poste.

Ankaŭ vi mem povas prelegi.

AKTIVAĵOJ

KONGRESO DE BLINDaj esperantistoj:

La kunvenoj de la 89-a Internacia Kongreso de Blindaj Esperantistoj okazos precipe posttagmeze.

Ne hezitu proponi vian programeron al la kongres-organizantoj.

Bonvenas Esperanto-parolantoj de ĉiuj lingvoniveloj.

Pli da informoj afiŝiĝos poste.

UNUA HELPO: Praktika kurso pri (medicina) Unua Helpo (sukurado) por nefakuloj.

Helprimedoj al plenkreskuloj kaj infanoj en vivminacaj aŭ malpli danĝeraj ĉiutagaj situacioj.

Ni traktas la teorion kaj praktikas ĝin per ekzercoj.

Frank Lappe estas agnoskita instruisto pri sukurado (ĝeneralaj kaj specialaj kursoj)

kaj ambulanc-sukuristo.

Bonvenas Esperantpo-parolantoj de ĉiuj lingvoniveloj.

Okazos du duontagaj kurspartoj de po 3 horoj.

ALIAJ AKTIVAĵOJ

Promenado en la parko por malkovri la lokan flaŭron kaj faŭnon.

Turismaj vizitoj laŭ nia komuna interesiĝo al: apotekejo Baugé,

kastelo Le Lude, dolmeno Pontigné, kastelo Montgeoffroy,

ludejo Boule de Fort, ....

Libroservo surloke.

TARIFOJ

La tuta prezo konsistas el prezo por kursoj kaj aktivaĵoj, prezoj por dormi, prezo por manĝi.

La prezoj validas por 1 persono kaj ne por 1 ĉambro.

Eblas duona prezo por manĝoj kaj por kursoj kaj aktivaĵoj por infano, adoleskanto

aŭ homo kun modestaj rimedoj kiel studento, junulo, senlaborulo.

Sekvas prezoj por 7 tagoj laŭ elektita ĉambro.

PREZO POR KURSOJ KAJ AKTIVAĵOJ (eblas duona prezo):

Tuta semajno: 70 eŭroj; Krompago por ekskursoj: enirbileto kaj transporto.

PREZO POR DORMI (eblas duona prezo por infano kaj adoleskanto kun siaj gepatroj):

ĉambro granda por 1 persono aŭ rulseĝula ĉambro: 266 eŭroj (La ĉambro 37 adaptita por rulseĝoj

troviĝas en la kromdomo kaj havas kompletan banĉambron kun necesejo).

ĉambro por 1 persono: 189 eŭroj.

ĉambro por 2 personoj (kun #b simplaj litoj aŭ duobla lito): 133 eŭroj.

ĉambro por 3 ĝis 4 personoj: 84 eŭroj.

ĉambro kun 5 litoj, parte du-etaĝaj: 63 eŭroj (La ĉambro 1 kun 5 litoj

havas duŝon kaj #b lavkuvojn).

- NB: ĉiuj ĉambroj havas lavkuvon, multaj ĉambroj havas bideon.

Duŝoj kaj necesejoj estas komunaj en koridoro.

Greziljono donos littukojn, sed vi kunportu sektukojn.

Fotoj de la ĉambroj videblas en tiu ligilo: gresillon.org/chambroj

Kampadejo por unu persono sen elektro: 5 eŭroj.

Kampadejo por unu persono kun elektro: 7 eŭroj.

NB: por tendumantoj estas dometo kun 2 lavkuvoj, 2 duŝoj, 2 necesejoj.

MANĝOJ (eblas duona prezo):

Tuta semajno: 175 eŭroj. Elektu inter tagmanĝo vegetara aŭ kun viando.

Tri manĝoj tage: memserva matenmanĝo.

Tag- kaj vespermanĝo kun 3 pladoj: antaŭplado, ĉefa plado, deserto.

Kranakvo estos ĉe la tablo, sed eblas aĉeti aliajn trinkaĵojn, precipe vinon kaj bieronĝ.

KIEL ALIĝI

Reta formularo troveblas en ĉi-tiu ligilo: gresillon.org/aligho

La prezo kalkuliĝos aŭtomate, kiam vi plenigos la retan formularon, laŭbezone kun nia helpo.

Ankaŭ eblos sendi la malsuprajn aliĝ-informojn rekte en retmesaĝo

aŭ en word-dosiero alkroĉita al retmesaĝo.

Por la 7-taga ĉio-inkluziva restado de unu plenkreskulo sen rabato,

la maksimuma pagenda sumo estos 485 eŭroj.

Por instigi vin resti ĉiujn 10 tagojn, Greziljono proponas 1 senkostan tagon,

tiel vi pagos nur 9 tagojn.

Por la 10-taga restado, la maksimuma pagenda 9-taga sumo tiam estos 624 eŭroj.

Aliĝo validas post ricevo de pago de almenaŭ 100 eŭroj per banka ĝiro aŭ UEA-konto.

KIEL ALVENI

La plej proksima flughaveno estas Nantes Atlantique, kiu situas je 145 km de la Greziljona urbo Baugé,

sed kun malmultaj rektaj flugoj. De tie, foje ekzistas ebleco de kunveturado,

sed la propono alvenas malfrue kaj ne certas.

Eblas ankaŭ alveni en unu el 3 flughavenoj ĉirkaŭ Parizo,

kiu situas je 300 km de la Greziljona urbo Baugé.

Prefereble alvenu en flughavenon Charles de Gaulle, kie vi povos ricevi asiston

por atingi tra longa koridoro la fervojan stacidomon.

Vi devos trajni ĝis Le Mans aŭ Angers.

De ambaŭ urboj veturas busoj ĝis Baugé, sed nur 2-foje tage.

La trajnbileto kostas ĉirkaŭ 50 eŭrojn por unu vojaĝo en dua klaso.

Poste eblas mendi taksion por ĉirkaŭ 80 eŭroj por 4 personoj.

Laŭ la loko, en kiu la partoprenantoj alvenos, ni povos pensi pri komuna vojaĝo

per publika transporto aŭ eĉ luo de privata buso.

Pli da informoj venos en alia komuniko.

Alvenu en Parizon frue, ĉar la posta vojaĝo bezonas plurajn horojn.

Trajnobiletojn oni povas mendi nur 3 monatojn antaŭe. Por zorgi pri tio, ni volonte helpos.

La komunikon kompilis Sophie Renault kaj reviziis Bert Schumann.

Pri demandoj koncerne aliĝon, bonvolu skribi al Sophie Renault al

jena retadreso: sophie.renault761@gmail.com

Pri programo de la Kongreso respondecos Nedeljka Loĵajiĉ

je retadreso: nedeljkalozajic@gmail.com

La estraro de LIBE

La organiza teamo

ALIĝ-INFORMOJ PER RETMESAĝO:

Kopiu la suban tekston, plenigu ĉiun linion post la dupunkto.

Sendu retmesaĝon al sophie.renault761a@gmail.com kaj gresillon@gmail.com

PERSONAJ INFORMOJ

Familia nomo:

Persona nomo:

Blinda (jes aŭ ne):

Sekso (ina, vira, alia):

Naskiĝ-dato (jjjj-mm-tt):

Aĝ-kategorio: plenaĝulo, neplenaĝulo,

homo kun modestaj rimedoj je

duon-tarifo:)

Adreso (strato():

Poŝtkodo kaj urbo:

Lando:

Telefonoj hejma fiksa, poŝa kun landokodo:

Retpoŝta adreso:

INFORMOJ PRI LA PROGRAMO

Kurso elektita:

Mia kontribuo por programo:

INFORMOJ PRI LA RESTADO

Mi ŝatus loĝi en ĉambro por 1, 2, 3, 4, 5 personoj,

kampadejo sen aŭ kun elektro:

Alvena dato, horo (mm-tt hh):

Forira dato, horo (mm-tt hh):

Nombro da noktoj:

Mi manĝas 3 mangojn tage vegetare au kun viando:

Rimarkoj, demandoj, petoj, manĝ-reĝimo:

PAGO

Mi antaŭpagas almenaŭ 100 eŭrojn per interbanka ĝiro al la sekva konto:

kontonomo: Maison Culturelle Esperanto

IBAN: FR76 1380 7000 5858 0190 2570 975

BIC: CCBPFRPPNAN

bankadreso: BPGO, 8 pl. Boucicault, 49250 Beaufort.

Kiel pagocelo notu "stagho" kaj vian nomon.

:::::::::::::::

Agrabla surprizo

Zenek estis bela knabo. Krome la naturo donacis al li ion nepercepteblan,

sed subkonscie sentatan de virinoj, kiuj algluiĝadis al li,

allogataj kiel la abeloj al mielo.

La junulo elektadis inter ili ĝis-sate kaj ŝanĝadis siajn amatinojn

neatentante, ĉu ili estis fraŭlinoj, edzinoj, virinoj divorcintaj aŭ vidviniĝintaj.

Krom la plaĉa eksteraĵo de tiu dando, ne malgrandan rolon ludis ankaŭ

lia plenŝtopita monujo.

Sed ne li mem plenigadis ĝin zorgeme, kiam la lasta monero forlasis

ĝian ampleksan internon. Zenek estis simpla oficisto kaj lia salajro estis magra.

La monujon ĉiam plenigis lia panjo, kiu por sia solfilo pretis elfluigi

eĉ la lastan sangoguton el siaj vejnoj.

Zenek estis ŝia ununura feliĉo kaj amo, la infano atendata longajn jarojn

kaj finfine naskita por ŝi de alia virino.

Kompreneble la trodorlotita junulo nesciis pri tio. Liaj vicgepatroj faris ĉion

por kaŝi antaŭ li la malagrablan veron.

Vivis do Zenek en la hejmo de tiuj bonkoraj riĉuloj kiel kuko en butero.

La gepatroj aprobis cion, kion faris ilia fileto, sed oni devas ankaŭ diri, ke li faris nenion,

kio povus indignigi aŭ kolerigi la jam nejunajn homojn.

Okazis nur iuj pekoj pro juneco, iuj petolaj infanaĵoj,

kiuj post ŝajne severa admono kaj riproĉo, ĉiam estis al li pardonitaj.

Tiel do vivis Zenek adorata de la enamiĝintaj al li gepatroj kaj belaj virinoj.

La gepatroj, kiel ĉiuj gepatroj, revis pri iu fabela princino, knabino ĉarma, bona, riĉa,

kiu iam fariĝos ilia bofilino. Sed realaĵo malofte satigas ladezirojn de amegantaj gepatroj.

Ĝuste tiel estis pri Zenek.

La knabino de li elektita estis simpla poŝtistino sidanta ĉe giĉeto,

mezbela, malriĉa, mezinteligenta. Kia disreviĝo, tristo, deprimo por la gepatroj!

La knabo - vera miraklo, kaj la simplulino ne meritanta tian feliĉon.

Sed Zenek obstinis. Neniu alia ol Anka! Nur kun ŝi li povas esti feliĉa.

Multajn knabinojn li ja vidis, kun multaj petolis, sed amas la unuan fojon.

Do nur ŝi! Decidite nerevokeble kaj por ĉiam!

Kion povis fari la amantaj gepatroj? Kompreneble nur la nupton. Kaj tion ili faris.

Cetere la geolduloj sopiris infanpepadon. Sen genepoj la hejmo ŝajnis al ili

malplena kaj trista.

Post la nupto la jungeedzoj ekloĝis ĉe la gepatroj. Anka estis instruata

kiel zorgi pri la edzo, kiel plenumi ĉiun lian deziron kaj postulon,

do Zenek estis eĉ pli multe dorlotata kaj flegata ol dum fraŭleco.

Li forlasis iamajn amikinojn kaj vivis la vivon de serioza, amanta edzo.

La koleginoj de Anka enviadis ŝin, ŝi mem sentis sin tre feliĉa.

Ankaŭ la gepatroj ekamis la bofilinon kaj estis certaj, ke kiam ili

ĝuos jam la eternan feliĉon en la transmondo, ilia fileto ne spertos

la amaran sorton de orfo.

Pasis dekkelkaj jaroj. La gepatroj de Zenek ne plu vivis, liaj infanoj

estis adoleskantoj, Anka jam ne estis svelta blondulino.

Sur ŝia kapo aperis unuaj grizaj haroj, la figuro pufiĝis,

ĉe la okuloj videblis reto de faltetoj.

Zenek kritikeme rigardis sian edzinon, rememorante tiujn papilileĝerajn knabinojn,

kun kiuj li iam flirtis.

Nu, li rimarkis ankaŭ, ke lia frunto estas iom pli alta ol junaĝe,

la vizaĝo pli larĝa, li bezonas pli vastajn vestojn kaj lia ventro

obstine forkuras el sub la pantalonzono.

"Nu, ne gravas! Viro, se nur iomete pli bela ol diablo, povas plaĉi al virinoj/

Tio estas ĝenerale opiniata vero."

Do, kia estas la konkludo? Sekvis la jena:

"Zenek, vi ja estas multe pli bela ol diablo, do provu! La vivo forfluas rapide,

ne estas tempo por perdi belajn tagojn. Eble ili estas jam la lastaj?

Nerimarkeble venos seniliĝo kaj adiaŭ belaj revoj!"

Sed efektivigo de tiu decido estis facila nur teorie. Se temas pri praktiko,

la afero estis multe pli komplika.

Anka, instruite de la bopatrino, traktis sian edzon kiel suĉ-infanon:

"Zenek, estas malvarme, surmetu ĵerzon!

Zenek, restu en la lito, ĉar vi havas nazkataron!

Kial vihodiaŭ revenis hejmen duonhoron pli malfrue ol kutime?

Kie vi estis? Kion vi faris?"

Nu, provu en tiaj cirkonstancoj aranĝi dolĉan rendevuon! Oni devus esti sorĉisto.

Do, la virtuala amaĵisto revante pri retroigo de la tempo,

sidante en la luna prilumiteco ĉe laflanko de sia ĝismorta kunulino,

cerbumis kiamaniere liberiĝi el sub lakuratoreco de la trozorgema edzineto.

"Eh, forveturi al iu ripozdomo, iu sanatorio, kompreneble sola.

Gustumi liberon! Refoje kaŭzi la kapturniĝon de iu petolulino blondhara,

rozbuŝa, velurkarna.

Eh, travivi ion belan,kortuŝan, subliman."

Kaj jen venis lucideco: Zenek fariĝis ĉasisto.

Ĉiun liberan tagon li surdorsigis pafilon kaj malaperis el la hejmo.

Vespere li revenadis kun perdrikoj, koturnoj, fojfoje eĉ granda fazano

aŭ leporogrizulo troviĝis en lia ĉasista sako.

Komence Anka ĝojis, ŝiris la plumojn de la kompatindaj birdoj,

rostis ilin,preparis frandajn pladojn.

Sed Zenek iom post iom fariĝis plisperta ĉasisto kaj alportadis hejmen

verajn stakojn da ĉasaĵoj. Samtempe lia poŝmono iele degeladis.

Li klarigis al Anka, ke li devas ja regali siajn kompanojn,

reciproki ilian gastemon. La vero estis tamen tute alia.

Zenek ripozis en la hejmo de iu arbaristo kaj aĉetadis la ĉasaĵon.

Li mem ne sciis eĉ kien meti la kuglon: ĉu en la pafiltubon kaj puŝi ĝin enen

per la dratpeco, kiel li faris en la infanaĝo ŝargante sian plastan kanonon.

Do, li pli volis sunbruniĝi, kolekti mirtelojn aŭ oksikokojn,

iom dormeti sub olda kverko, promeni tra arbaraj padoj.

La ruzulo agis laŭplane, esperante malvolontigi la edzinon, kiu jam havis

ĝis super la oreloj tiun senplumigadon.

Venis ferioj. Anka diris:

"Mi veturos kun la infanoj al mia fratino. En la bela vilaĝo ni bone ripozos

kaj vi ĉasu, vi mem ŝiru la plumojn, frandu la rostaĵon.

Mi jam abomenas viajn birdaĵojn."

Zenek ekbolis pro ĝojo: libereco, la prirevita libereco!

Por trompi la edzinon, li triste suspiris dirante:

"Nu, bone/ Mi iel eltenos sen vi tiujn kelkajn tagojn."

"Kelkajn semajnojn, karulo mia, kelkajn semajnojn!

Ni pasigos en la vilaĝo la tutajn feriojn."

Zenek turniĝis al la fenestro por kaŝi sian vizaĝesprimon,

kiu montris ravitecon kaj ĝojon.

Kiam Anka kun la infanoj forveturis, Zenek tuj galopis al vojaĝoficejo

kaj aĉetis dusemajnan restadon en bela ripozloko.

Poste li enpakis iom da necesaĵoj en la aŭtokofron kaj forvaporiĝis el la hejmo.

Li alvenis al la ripozloko kaj ekloĝis en kampadejo, apartenanta al turista hotelo.

Jam la unuan tagon li komencis ĉasi iun jupeton. Ekplaĉis al li

junulino bela, gaja, kaj kiel li mem, okulfrape ĉasanta portempan kunulon.

Post tri tagoj, dum interkona vespero organizita de la hotela administracio,

Zenek dancis kun tiu junulino nelasante ŝin ripozi.

Ĉirkaŭ noktomezo la knabino diris:

"La nokto estas tiel ĉarma, ke ne valoras pasigi gin en la bruplena salonego.

Ni iru promeni. La plenluno prilumas la arbarajn padojn,

ni ensorbu la sorĉan belecon de la somernokto.

Tio ja povas ne ripetiĝi."

"Perfekta ideo! Mi nur kuros al mia cambro kaj tuj revenos."

Dirante tion Zenek samtempe nerve pensis: "Plejdo! Necesas plejdo!

Ni unue sidigos, babilos, poste..."

Emociplena, ekscitita li galopis tra la ombroplena aleeto.

Li jam elpoŝigis la ŝlosilon, etendis la manon por malfermi la pordon

kaj ŝtoniĝis.

Proksime de la pordo, en la ombro de lilako, duonkaŝita sidis Anka.

Ekvidinte la edzon, ŝi saltleviĝis, etendis la brakojn kaj ekkrietis:

"Zenek, karulo mia! Vi eksciis, ke mi alvenis kaj vi tiel galopas!

Mi ankaŭ tre sopiris vin, maltrankviliĝis pri vi/

Ni ricevis vian bildkarton kaj jen mi estas.

Mi decidis fari al vi agrablan surprizon, do mi ne telefonis."

El la buŝo de la povra viro eliĝis sufokata krio.

Mi ne malsekretigos kiel ĝi sonis.

Mi nur certigas vin, kara leganto, ke tio ne estis ĝojkrio.

Zofia MIRSKA (Pollando)

:::::::::::::::

Interesaĵoj pri Louis Braille

Ĝxis antaŭnelonge mi pensis, ke mi perfekte konas la biografion de Ludoviko Braille

kaj konas ĉiujn faktojn rilatajn al li. Mi legis kelkajn biografiojn pri li,

multajn artikolojn, verkis eseon pri brajlo,

kaj eĉ vizitis la domon, kie li naskiĝis. Kaj subite estis surprizo:

kontrolante en la Interreto por informoj pri Monda Brajla Tago,

mi trovis plurajn interesajn faktojn, kiuj koncernas la kreinton de punktskribo por blinduloj.

Montriĝis, ke li havas proprajn stratojn ne nur en Parizo, sed ankaŭ en Berlin, Dresden, Nurnberg,

wernigerode, Gorlitz, Bernau (Germanio),

Grave (Nederlando), Radom, Slupsk kaj Poznan (Pollando),

Paramaribo (Surinamo), Catania, Monza, Crotone, Potenza, Palermo,

Bolzano (Italio), Sevilla, Villaviciosa de Od"on, Malaga

(Hispanio), antaŭurbo de Riga

(Latvio).

En Ankara (Turkio) lian nomon portas parko de kulturo kaj ripozo.

Mi ankaŭ eksciis, ke jam en 2009, t.e. en la ducentjariĝo de la naskiĝo,

Italio kaj Belgio eligis memormonerojn kun nominala valoro de 2 eŭroj kun brajla surskribo.

Kolekton povas kompletigi la usona arĝenta dolaro.

Hindaj rupioj kun brajlo verŝxajne estas malfacile akireblaj,

kaj mi certe ne vidos asteroidon nomitan je lia honoro ie inter Marso kaj Jupitero,

almenaŭ en ĉi tiu vivo. Tamen mi ĝojas, ke la famo de tia distingita blindulo

eĉ atingis la stelojn.

Inter la polaj "trezoroj" memorigantaj Ludovikon Brajlon,

mi menciu la stampitan koverton kun brajla surskribo.

en 2018 Unuiĝxintaj Nacioj indikis la 4-an de januaro kiel Monda Brajla Tago.

Sed ni memoru nian bonfaranton kun speciala dankemo ne nur en ĉi tiu tago.

O. P.

:::::::::::::::

Ni funebras

La 4-an de decembro post grava kaj longa malsano forpasis 81-jara

Valentina Neverova. Ŝi estis edzino de la aktiva esperantisto Valerij Neverov.

Valentina kaj Valerij ne partoprenis rusiajn Esperanto-renkontiĝojn,

nek internaciajn kongresojn. Ili partoprenis la rubrikon "Enigmoj kaj problemoj".

Kelkvfoje ili estis premiitaj pro siaj sukcesoj en tiu rubriko.

Ili ankaŭ legis esperantajn revuojn kaj detale pridemandis min pri

vizititaj de mi renkontiĝoj kaj kongresoj.

Laŭ profesio Valentina estis muzikistino. Dum multaj jaroj ŝi gvidis

amatoran orkestron de popolmuzikiloj.

En libera tempo ŝi legis beletraĵojn kaj aŭskultis muzikon,

prefere klasikaĵojn.

Valentina estis Zorgema edzino, patrino kaj avino,

gastama mastrino kaj Fidela helpema amikino.

Ripozu en paco, nia kara samideanino!

Galina Lukjanenko.

:::::::::::::::

Iom pri la

jarfino kaj jarkomenco

Parolante pri la jarfinaj festoj kaj Novjaro, italoj tuj memoras pri

poemeto de Gianni Rodari pri la tiutema konversacio inter kliento

kaj aŭguristo. Ĝia enhavo estas proksimume la ĉi-suba:

"Diru, sorĉisto vi ĉiopova:@ kia aspektos la jaro nova?@

Ĉu feliĉ' estos, malsat' sieĝos'@ aŭ eble ili alterne reĝos?"@

"Ĉio videblas en mia libvrar':@ Ĝi certe havos sezonojn kvar,@

dekdumonatan ĝustan serion'@ kun karnavalo, somerferio;@

du tagojn post ĉiu merkredo'@ venos senmanke iu vendredo/@

pri l' nova jaro el mia magio'@ venas neniu aldona scio;@

sed estas certe ke ĉio kroma'@ dependos nur de l' laboro homa."

Restante ĉiam en Italujo, estas kutimo, ĝuste je noktomezo inter la

malnova kaj la nova jaro, manĝi lentojn, prefere per nudaj manoj, ĉar

tio alportos prosperon. Oni ankaŭ manĝas sekvinberojn, kun la sama espero, kaj eble pro tio oni enmetas

ilin ankaŭ en kristnaskajn bakaĵojn.

Ekzistas, aŭ eble ekzistis, kredo pri mirakloj okazantaj ĝuste je tiu noktomezo.

Unu el tiuj konsistas en la aliformiĝo, ĝuste je noktomezo kaj nur unumomente,

de fluanta akvo en oron.. oni ja rakontas pri virino el la centritala vilaĝo

Pettorano sul Gizio kiu, ĉerpinte sitelon da akvo el rivereto revenis hejmen kun amaso da oro.

Alia kredo koncernas la efikon de la unua renkonto en la nova jaro:

bonŝancon anoncas al vi la renkonto de maljunulo, ĝibulo, fojnĉaro aŭ blanka ĉevalo;

male, tremu se vi renkontas unue infanon aŭ pastron.

La unuan de januaro oni devas ripozi kaj ĝui la vivon, ĉar tio influos

la disvolviĝon de la tuta jaro.

Oni krome devas noti la veteron de la unuaj dekdu tagoj de januaro,

ĉar ili montras kiel kondutos la dek du monatoj de la jaro.

Oni kutimas kisi la amatan homon sub la ornama viskobranĉo pendigita

en ĉiu hejmo, ĉar tio firmigas la aman rilaton, kaj simile geedzoj

manĝu granaton por eviti malfidelon.

Alia kutimo estas forbruli aŭ forĵeti malnovajn aŭ difektitajn objektojn,

simbolojn de akumulita malbono, kaj pafi artfajraĵojn por forigi malicajn spiritojn.

Ankaŭ disvastiĝis lastatempe la kutimo surmeti en la jarfina nokto ruĝajn subtolaĵojn;

en romia tempo ili helpis venki timon, sed nun ili devus alporti bonŝancon.

Fine, ĉe la Lago de Komo, en la regiono kie disvolviĝis grandparto de

la okazaĵoj rakontitaj de Alessandro Manzoni en sia romano

"La gefianĉoj", el antikva rakonto originis ĉarma tradicio, kiun nuntempe

eĉ multaj italoj ne plu konas:

Iam, en jarfina neĝoŝtorma nokto, avarulo sidis hejme kalkulante siajn

orajn monerojn. Iu frapis ĉe la pordo.

Ĝenite, la avarulo kaŝis per tolaĵo la monerojn kaj iris malfermi la pordon.

Antaŭ ĝi staris duonnuda mizerulo.

"Kiu vi estas, kaj kion vi volas de mi?" demandis abrupte la avarulo.

"Mi estas pilgrimanto kaj petas pro amo al Dio ke vi permesu al mi tranokti en via fojnejo."

"Al neniu mi permesas eniri mian fojnejon!" respondis akre la avarulo.

"Donu do al mi panpeceton; mi tre malsatas!"

"Panon mi ne havas!" sonis la respondo.

"Pro kompato, donu al mi almenaŭ bastonon por apogiĝi kaj sakon aŭ ĉifonon por kovri min;

mi mortas pro laciĝo kaj frosto!"

Sed la avarulo kriis: "Mi havas nek bastonojn, nek sakojn nek ĉifonojn!"

kaj klake fermis la pordon por rapide reveni al siaj karaj moneroj.

Tamen, levinte la tolaĵon, li ekvidis nur velkintajn foliojn.

Ekde tiam li freneze vagadis ĝis sia morto tra la regiono, rakontante al ĉiu

pri sia malfeliĉa sorto.

kaj pro tio, en tiu regiono, enla vespero de la jarfina tago

ĉiu pendigas sur sian pordon bastonon kaj sakon kun pano.

:::::::::::::::

Simpla Historio

(poemo)

Pasis ĉio; kaj l' animon apenaŭ

tuŝas ond' de l' memor',

kiel se super lag' flirtas neĝena

milda, vento el for'.

Pasis jam kio min doloris iam!

Mitas ke vund' cikatriĝas neniam

kaj spur' de l' ĝoja hor'!

Sen maltrankvilo, sen koler' flamo,

nun rememoras mi pri vi, pri via rid',pri nia amo,

kaj la kor' jam sen sci

pri taga teruro, pri nokto sendorma,

pri "vivi-ne-eblos" kvazaŭ verdiktforma,

pri l' amar-sonĝoj kun kri'.

Ho, senpasias nun nia intersalut'!

Nek koler', nek tim-sent'

Pasis ĉio - kaj, nur dum minut',

ĉe lunlum-ilumina tent',

l' animon tuŝas iu ond' leĝere,

kiel kvietan lagakvon vespere'

spiro de fora vent'.

Velimir ĵivojinoviĉ Masuka

Esperantigis ĵivanko Novakov

:::::::::::::::

Kompletigaj informoj pri Esperanta Ligilo

redaktoro: Olena Poŝivana

Velika Dijivska 22/226

ua-49068 Dnipro

Ukrainio

(r.p.: amatalena(cxe)ukr.net)

komputilbrajla asisto: j. Jelinek

Roztocka 1001

cz-514 01 Jilemnice, Ĉeĥio

(r.p.: lunalumo(cxe)atlas.cz)

(tel.: +420-481 543 200)

administrantino: Milena Jelinkova

Roztocka 1001

cz-514 01 Jilemnice, Ĉeĥio

(r.p.: lunalumo(cxe)atlas.cz)

(tel.: +420-481 543 200)

kasisto: Pier Luigi Da Costa

via di S. Maria del Giudice 2369

IT-55100 Lucca, Italio

(r.p.: dacostapl(cxe)gmail.com)

poŝtĉekkonto

IT67C 01005 13702 0000 0000 2799

je la nomo "Da Costa Libe")

ĉe Banca Nazionale del Lavoro (mallonge BNL) en Lucca

UEa-konto de Libe: libk-p

jarkotizo: 15 eŭroj.

la lasta numero de esperanta Ligilo

legeblas ankaŭ en la retejo de Libe:

www.libe.slikom.info

Por ricevi la revuon retpoŝte skribu al:

masenkoai(cxe)mail.ru

---------------

Grava informo

en reta Ligilo n-ro 10/24 estas jena erara IBAN:
IBAN: FR76 1380 7000 5858 0190 2570 195.
La gxustan mi trovis en la retpagxo de Grésillon kastelo.
Gxi estas jena:
I.B.A.N : FR76 1380 7000 5858 0190 2570 975
- vidu la lastajn 3 numerojn.