Lasta numero
Esperanta Ligilo
Oficiala organo de
Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj (LIBE)
numero 10 - Decembro 2024
Enhavtabelo
89-a Ikbe: unua komuniko.
Agrabla surprizo (rakonto).
Interesaĵoj pri Louis Braille.
Ni funebras.
Iom pri la jarfino kaj jarkomenco.
Simpla historio (poemo).
89-a IKBE:
unua komuniko
La 89-a
kongreso de blindaj esperantistoj (IKBE) okazos en kastelo
Greziljono (Francujo) de la 30-a de junio ĝis la
7-a de julio 2025.
Samtempe, vi
povos partopreni en la maratona kurso kaj en internacia Esperantkonferenco
kaj ĝui greziljonan ekskursan kaj vesperan
programon.
Ĉiuj eventoj daŭros ĝis la 10-a de
julio, do eblos resti ĝis tiam.
Por riĉigi la kongreson, ĉiuj proponoj de
prelego, arta aŭ alia programero estas bonvenaj.
LOKO
ADRESO KAJ
KONTAKTO: Maison Culturelle de l'Espéranto, 1310 Route du Lude -
Grésillon
FR-9150 Baugé-en-Anjou;
Tel.: +33-2-41-89-10-24 (respondilo);
Retpoŝto: kastelo@gresillon.org;
Retejo: gresillon.org
ENKONDUKO
PRI GREZILJONO
La Kulturdomo
organizas Esperanto-programon en somero kaj dum la aliaj
francaj lernejaj ferioj; Ĝi daŭras unu aŭ
plurajn semajnojn.
La programo normale enhavas Esperanto-kursojn en du,
tri aŭ kvar niveloj
kaj aliajn aktivaĵojn: prelego, spektaklo,
kulturo kaj arto (teatro, kantado,
pentrado, dancado, poezio, filmo),
mana ateliero (libro-bindado, masaĝo, manlaboroj
por infanoj),
sporto (tabloteniso, flugpilko),
ludo (societa tabloludo, ŝako, glob-ludo Boule de
fort),
turisma malkovro (urbo Baugé kaj ĝia
regiono, reĝaj kasteloj ĉe rivero Luaro) ktp.
DATOJ:
Alveno: lundon la 30-an de junio 2025 ĉirkaŭ
la 18-a horo;
Foriro post IKBE: lundon la 7-an de julio 2025;
Foriro post la kursoj: ĵaŭdon la 10-an de
julio 2025.
KURSOJ de la
4-a ĝis la 9-a de julio
A-NIVELO Frank Lappe (Germanujo): "Ni komencu
kune!"
Kurso por komencantoj kaj komencintoj (A1-A2)
(ne rekomendinda por viddifektitaj tutaj komencantoj, ĉar
la kurso estas nur en Esperanto):
Frank Lappe estas esperantisto el Frankfurto ĉe
Majno
kaj partoprenanto de la unujara Instruista Trejnado en
Poznano pri metodiko de lingvoinstruado.
Komence li lernis Esperanton memstare en 2016, sed la
unuan kurson li sekvis en Greziljono!
Ĉi tiu kurso celas tutkomencantojn aŭ
personojn, kiuj jam eklernis esperanton,
sed ankoraŭ konsideras sin komencantoj.
La kurspartoprenantoj ne bezonas kunporti lernolibron,
la kursmaterialo el diversaj fontoj haveblas dum la kurso.
Ni ankaŭ ludos kaj spektos filmojn.
La instrua lingvo estos Esperanto ekde la unua tago, ĉar
verŝajne la kunkursanoj venos el diversaj landoj.
Krom tio, tiel
ni tre frue enprofundiĝu en la cellingvon.
Ni volas trejni ĉefe nian parolkapablon, sed ankaŭ
nian lego- kaj aŭdkomprenon.
Ni prepariĝu ankaŭ al la kurso pri medicina
Unua Helpo,
kiu sekvos je la fino de la semajno.
Ĝi okazos sendepende de la lingvokurso, sed estas
malferma al ĉiuj interesiĝantoj.
B-NIVELO:
Nedeljka Loĵajiĉ (Serbujo) "Paroligo inter astroj -
Kurso de meza nivelo (B1-B2).
Nedeljka Loĵajiĉ estas instruistino pri
Esperanto el Beogrado. Ŝi esperantistiĝis en la jaro 1973
kaj ekzameniĝis je B kaj C niveloj kadre de Serbia
E-Instituto.
Ŝi partoprenis unujaran instruistan trejnadon en
Universitato Adam Mickiewicz en Poznano dum la jaroj 2023-2024.
Ŝi plurfoje gvidis E-kursojn ĉeeste kaj
rete. Junaĝe ŝi perdis vidpovon.
Nun ŝi estas prezidantino de Ligo Internacia de
Blindaj Esperantistoj kaj
vicprezidantino de Serbia Esperanto-Ligo.
Profesie ŝi estas psikologino kaj dum du jardekoj
ŝi laboris kiel bibliotekistino
en Nacia Biblioteko de Serbio.
Dum la Maratona kurso ĉefe estos uzata aŭdkomprena
metodo.
ĉefa celo de la kurso estas paroligi la kursanojn
kaj riĉigi ilian vort-provizon
pere de interagaj ekzercoj kaj ludoj.
Estos priparolataj diversaj temoj ekde la kulturaj,
sociaj, popularsciencaj ĝis la movadaj.
La ernomaterialoj estos diversspecaj: eltiraĵoj el
Esperanto-literaturo, Esperanto-revuoj, temvortaroj ktp.
Ŝia ŝatokupo estas muziko kaj ŝi
volonte instruos al interesiĝantoj kelkajn Esperanto-kantojn).
C-NIVELO:
Dennis Keefe (Usono, Cinujo, Hispanujo):
Triagrada Kurso - Kurso de supera nivelo (C1-C2)
Iomete da ĉio en ĉi tiu pli altnivela,
maratona kurso.
Se vi jam bone lernis Esperanton, vi ŝatos ĝin.
Dum niaj dek tagoj ni tuŝos plurajn temojn kiuj
rilatas Esperanton
laŭ vorta vidpunkto, laŭ gramatika
vidpunkto, laŭ sintaksa vidpunkto.
Kaj ni tuŝos plurajn literaturajn temojn,
ekvidante multajn grandajn verkojn en
Esperanto.
Kaj historion de Esperanto, per ĝiaj gazetoj,
utiligante la vastan retan bibliotekon BitArkivo.org.
Ni ankaŭ lernos pri instruado de lingvoj, kaj pri
kiel allogi homojn
al novaj ĉeestaj Esperanto-kursoj.
Vi povos utiligi viajn novajn sciojn por plifortigi vian lokan klubon de Esperanto,
kaj kompreneble lerni Esperanton pli profunde, laŭ
pluraj vidpunktoj.
Ni utiligos plurajn verkojn kiuj preskaŭ ĉiuj
libere, senpage disponeblas sur la interreto,
do vi ne bezonos kunporti vian PIV, REVO, PREVO, PAG
kaj PMEG,
aŭ la Manlibron pri Instruado de Esperanto.
Ni profundiĝos en vorto-studojn, kaj ankaŭ
lernos uzi lingvo-korpusojn kiel Tekstaro.com.
Mi, Dennis, estos via kursgvidanto, kaj kiel tio, mi
dirus, ke vi ankaŭ
povas prezenti kaj prelegi dum niaj lecionoj se vi
tiel volas,
partoprenante kiel krominstruisto.
Dennis naskiĝis en la substato Ilinojso, en
Usono. Li ofte prelegis kaj instruis en Greziljono,
iniciatis Lingvajn Festivalojn, aŭtoris la
intensivajn BEK-kursojn, kreis la Valencian Metodon de lingva instruado,
lanĉis la Universitaton de Esperanto, evoluigis
la projekton Esperanto-Insulo en Hajnano,
kaj nun laboras pri la nova projekto Esperanto-Plaĝo
en Hispanio.
Profesie li
estis programestro kaj profesoro pri la angla dum kelkaj jaroj,
kaj ekde 1999, pri merkatiko je universitata nivelo
(Universitato de Illinois, HEC Paris, "Ecole
Polytechnique,
Universitato de Nankino, Ĉinio, kaj Johns Hopkins
Universitato).
Unu ŝatokupo de Dennis estas vortaroj kaj
leksikografio, kaj en 1972,
li gajnis la anglan konkurson pri vorto-konado ĉe
la Universitato de Arizono,
kun 37-jara, rekorda poentaro.
KONFERENCO
IEK: PROPONITAJ PRELEGOJ
Dennis Keefe:
Esperanto-Insulo en Ĉinio, E-osperanto-Plaĝo en Hispanio,
kiel povas sukcesi ĉeesta kurso de 8 horoj ĉiutage,
sestage ĉiusemajne, dum unu monato, dum du monatoj?
Dennis Keefe:
Esperanto povas esti tutmonda lingvo, sed ĉu la ĉina?
Konkludo: neniam. La ĉina lingvo, eĉ en ĝia
simpla skribo-formo, pinjino,
estas tro malfacila al ne-ĉinoj. Mi montros kial.
Dennis Keefe:
La centjariĝo de la nacia konkurso pri literumado en Usono:
The National Spelling Bee. Kio ĝi estas? Simila
konkurso okazas en Francio,
kaj eks-instruisto de la Kastelo gajnis ĝin,
rekorde.
Ĉu rilato kun Esperanto?
Dennis
Keefe: Lingva Festivalo, Lingva Evento.
Kio ili estas, kaj kial ili sukcesas
por altiri novajn lernantojn de fremdaj lingvoj,
inkluzive E-speranton?
Dennis Keefe:
1500 horoj de Esperanto-instruado en
Azio:
Barato, Japanio, Koreio kaj Ĉinio.
Strato-kursoj, movado-kursoj, mezlernejaj kaj
universitataj kursoj.
Kion mi faris? Kiel mi instruis? Kion lernis la
gelernantoj?
Kion mi mem lernis?
Dennis Keefe:
Merkatiko: la arto kaj scienco informi, komuniki, reklami, varbi kaj vendi.
El kio ĝi konsistas? Kiaj partoj de Merkatiko
povas aplikiĝi al la Esperanto-movado?
Bert Schumann:
Bliss, logika ideograma skribsistemo.
Aliaj
prelegantoj kaj prelegoj afiŝiĝos poste.
Ankaŭ vi mem povas prelegi.
AKTIVAĵOJ
KONGRESO DE
BLINDaj esperantistoj:
La kunvenoj de la 89-a Internacia Kongreso de Blindaj
Esperantistoj okazos precipe posttagmeze.
Ne hezitu proponi vian programeron al la
kongres-organizantoj.
Bonvenas Esperanto-parolantoj de ĉiuj
lingvoniveloj.
Pli da informoj afiŝiĝos poste.
UNUA HELPO:
Praktika kurso pri (medicina) Unua Helpo (sukurado) por nefakuloj.
Helprimedoj al plenkreskuloj kaj infanoj en vivminacaj
aŭ malpli danĝeraj ĉiutagaj situacioj.
Ni traktas la teorion kaj praktikas ĝin per
ekzercoj.
Frank Lappe estas agnoskita instruisto pri sukurado (ĝeneralaj
kaj specialaj kursoj)
kaj ambulanc-sukuristo.
Bonvenas Esperantpo-parolantoj de ĉiuj
lingvoniveloj.
Okazos du duontagaj kurspartoj de po 3 horoj.
ALIAJ
AKTIVAĵOJ
Promenado en
la parko por malkovri la lokan flaŭron kaj faŭnon.
Turismaj
vizitoj laŭ nia komuna interesiĝo al: apotekejo Baugé,
kastelo Le Lude, dolmeno Pontigné, kastelo
Montgeoffroy,
ludejo Boule de Fort, ....
Libroservo
surloke.
TARIFOJ
La tuta prezo konsistas el prezo por kursoj kaj aktivaĵoj,
prezoj por dormi, prezo por manĝi.
La prezoj validas por 1 persono kaj ne por 1 ĉambro.
Eblas duona prezo por manĝoj kaj por kursoj kaj
aktivaĵoj por infano, adoleskanto
aŭ homo kun modestaj rimedoj kiel studento,
junulo, senlaborulo.
Sekvas prezoj por 7 tagoj laŭ elektita ĉambro.
PREZO POR
KURSOJ KAJ AKTIVAĵOJ (eblas duona prezo):
Tuta semajno: 70 eŭroj; Krompago por ekskursoj:
enirbileto kaj transporto.
PREZO POR
DORMI (eblas duona prezo por infano kaj adoleskanto kun siaj gepatroj):
ĉambro granda por 1 persono aŭ rulseĝula
ĉambro: 266 eŭroj (La ĉambro
37 adaptita por rulseĝoj
troviĝas en la kromdomo kaj havas kompletan banĉambron
kun necesejo).
ĉambro por 1 persono: 189 eŭroj.
ĉambro por 2 personoj (kun #b simplaj litoj aŭ
duobla lito): 133 eŭroj.
ĉambro por 3 ĝis 4 personoj: 84 eŭroj.
ĉambro kun 5 litoj, parte du-etaĝaj: 63 eŭroj
(La ĉambro 1 kun 5 litoj
havas duŝon kaj #b lavkuvojn).
- NB: ĉiuj ĉambroj havas lavkuvon, multaj ĉambroj
havas bideon.
Duŝoj kaj necesejoj estas komunaj en koridoro.
Greziljono donos littukojn, sed vi kunportu sektukojn.
Fotoj de la ĉambroj videblas en tiu ligilo:
gresillon.org/chambroj
Kampadejo por
unu persono sen elektro: 5 eŭroj.
Kampadejo por unu persono kun elektro: 7 eŭroj.
NB: por
tendumantoj estas dometo kun 2 lavkuvoj, 2 duŝoj, 2 necesejoj.
MANĝOJ
(eblas duona prezo):
Tuta semajno: 175 eŭroj. Elektu inter tagmanĝo
vegetara aŭ kun viando.
Tri manĝoj tage: memserva matenmanĝo.
Tag- kaj vespermanĝo kun 3 pladoj: antaŭplado,
ĉefa plado, deserto.
Kranakvo estos ĉe la tablo, sed eblas aĉeti
aliajn trinkaĵojn, precipe vinon kaj bieronĝ.
KIEL ALIĝI
Reta formularo
troveblas en ĉi-tiu ligilo: gresillon.org/aligho
La prezo
kalkuliĝos aŭtomate, kiam vi plenigos la retan formularon, laŭbezone
kun nia helpo.
Ankaŭ eblos sendi la malsuprajn aliĝ-informojn
rekte en retmesaĝo
aŭ en word-dosiero alkroĉita al retmesaĝo.
Por la 7-taga ĉio-inkluziva
restado de unu plenkreskulo sen rabato,
la maksimuma pagenda sumo estos 485 eŭroj.
Por instigi vin resti ĉiujn 10 tagojn, Greziljono
proponas 1 senkostan tagon,
tiel vi pagos nur 9 tagojn.
Por la 10-taga restado, la maksimuma pagenda 9-taga
sumo tiam estos 624 eŭroj.
Aliĝo validas post ricevo de pago de almenaŭ
100 eŭroj per banka ĝiro aŭ UEA-konto.
KIEL ALVENI
La plej
proksima flughaveno estas Nantes Atlantique, kiu situas je 145 km de la
Greziljona urbo Baugé,
sed kun malmultaj rektaj flugoj. De tie, foje ekzistas
ebleco de kunveturado,
sed la propono alvenas malfrue kaj ne certas.
Eblas ankaŭ alveni en unu el 3 flughavenoj ĉirkaŭ
Parizo,
kiu situas je 300 km de la Greziljona urbo
Baugé.
Prefereble alvenu en flughavenon Charles de Gaulle,
kie vi povos ricevi asiston
por atingi tra longa koridoro la fervojan stacidomon.
Vi devos trajni ĝis Le Mans aŭ Angers.
De ambaŭ urboj veturas busoj ĝis
Baugé, sed nur 2-foje tage.
La trajnbileto kostas ĉirkaŭ 50 eŭrojn
por unu vojaĝo en dua klaso.
Poste eblas mendi taksion por ĉirkaŭ 80 eŭroj
por 4 personoj.
Laŭ la loko, en kiu la partoprenantoj alvenos, ni
povos pensi pri komuna vojaĝo
per publika transporto aŭ eĉ luo de privata
buso.
Pli da informoj venos en alia komuniko.
Alvenu en Parizon frue, ĉar la posta vojaĝo
bezonas plurajn horojn.
Trajnobiletojn oni povas mendi nur 3 monatojn antaŭe.
Por zorgi pri tio, ni volonte helpos.
La komunikon
kompilis Sophie Renault kaj reviziis Bert Schumann.
Pri demandoj
koncerne aliĝon, bonvolu skribi al Sophie Renault al
jena retadreso: sophie.renault761@gmail.com
Pri programo de la Kongreso respondecos Nedeljka Loĵajiĉ
je retadreso: nedeljkalozajic@gmail.com
La estraro de LIBE
La organiza teamo
ALIĝ-INFORMOJ
PER RETMESAĝO:
Kopiu la suban tekston, plenigu ĉiun linion post
la dupunkto.
Sendu retmesaĝon al
sophie.renault761a@gmail.com kaj
gresillon@gmail.com
PERSONAJ
INFORMOJ
Familia nomo:
Persona nomo:
Blinda (jes aŭ ne):
Sekso (ina, vira, alia):
Naskiĝ-dato (jjjj-mm-tt):
Aĝ-kategorio: plenaĝulo, neplenaĝulo,
homo kun
modestaj rimedoj je
duon-tarifo:)
Adreso (strato():
Poŝtkodo kaj urbo:
Lando:
Telefonoj hejma fiksa, poŝa kun landokodo:
Retpoŝta adreso:
INFORMOJ PRI
LA PROGRAMO
Kurso elektita:
Mia kontribuo por programo:
INFORMOJ
PRI LA RESTADO
Mi ŝatus loĝi en ĉambro por 1, 2, 3,
4, 5 personoj,
kampadejo sen
aŭ kun elektro:
Alvena dato, horo (mm-tt hh):
Forira dato, horo (mm-tt hh):
Nombro da noktoj:
Mi manĝas 3 mangojn tage vegetare au kun viando:
Rimarkoj, demandoj, petoj, manĝ-reĝimo:
PAGO
Mi antaŭpagas almenaŭ 100 eŭrojn per
interbanka ĝiro al la sekva konto:
kontonomo:
Maison Culturelle Esperanto
IBAN: FR76
1380 7000 5858 0190 2570 195
BIC:
CCBPFRPPNAN
bankadreso:
BPGO, 8 pl. Boucicault, 49250 Beaufort.
Kiel pagocelo notu "stagho" kaj vian nomon.
:::::::::::::::
Agrabla
surprizo
Zenek estis
bela knabo. Krome la naturo donacis al li ion nepercepteblan,
sed subkonscie sentatan de virinoj, kiuj algluiĝadis
al li,
allogataj kiel la abeloj al mielo.
La junulo elektadis inter ili ĝis-sate kaj ŝanĝadis
siajn amatinojn
neatentante, ĉu ili estis fraŭlinoj,
edzinoj, virinoj divorcintaj aŭ vidviniĝintaj.
Krom la plaĉa eksteraĵo de tiu dando, ne
malgrandan rolon ludis ankaŭ
lia plenŝtopita monujo.
Sed ne li mem plenigadis ĝin zorgeme, kiam la
lasta monero forlasis
ĝian ampleksan internon. Zenek estis simpla
oficisto kaj lia salajro estis magra.
La monujon ĉiam plenigis lia panjo, kiu por sia
solfilo pretis elfluigi
eĉ la lastan sangoguton el siaj vejnoj.
Zenek estis ŝia
ununura feliĉo kaj amo, la infano atendata longajn jarojn
kaj finfine naskita por ŝi de alia virino.
Kompreneble la
trodorlotita junulo nesciis pri tio. Liaj vicgepatroj faris ĉion
por kaŝi antaŭ li la malagrablan veron.
Vivis do Zenek
en la hejmo de tiuj bonkoraj riĉuloj kiel kuko en butero.
La gepatroj aprobis cion, kion faris ilia fileto, sed
oni devas ankaŭ diri, ke li faris nenion,
kio povus indignigi aŭ kolerigi la jam nejunajn
homojn.
Okazis nur iuj pekoj pro juneco, iuj petolaj infanaĵoj,
kiuj post ŝajne severa admono kaj riproĉo, ĉiam
estis al li pardonitaj.
Tiel do vivis Zenek adorata de la enamiĝintaj al
li gepatroj kaj belaj virinoj.
La gepatroj,
kiel ĉiuj gepatroj, revis pri iu fabela princino, knabino ĉarma,
bona, riĉa,
kiu iam fariĝos ilia bofilino. Sed realaĵo
malofte satigas ladezirojn de amegantaj gepatroj.
Ĝuste tiel estis pri Zenek.
La knabino de li
elektita estis simpla poŝtistino sidanta ĉe giĉeto,
mezbela, malriĉa, mezinteligenta. Kia disreviĝo,
tristo, deprimo por la gepatroj!
La knabo - vera miraklo, kaj la simplulino ne
meritanta tian feliĉon.
Sed Zenek obstinis. Neniu alia ol Anka! Nur kun ŝi
li povas esti feliĉa.
Multajn knabinojn li ja vidis, kun multaj petolis, sed
amas la unuan fojon.
Do nur ŝi! Decidite nerevokeble kaj por ĉiam!
Kion povis fari la amantaj gepatroj? Kompreneble nur
la nupton. Kaj tion ili faris.
Cetere la geolduloj sopiris infanpepadon. Sen genepoj
la hejmo ŝajnis al ili
malplena kaj trista.
Post la nupto la jungeedzoj ekloĝis ĉe la
gepatroj. Anka estis instruata
kiel zorgi pri la edzo, kiel plenumi ĉiun lian
deziron kaj postulon,
do Zenek estis eĉ pli multe dorlotata kaj flegata
ol dum fraŭleco.
Li forlasis iamajn amikinojn kaj vivis la vivon de
serioza, amanta edzo.
La koleginoj de Anka enviadis ŝin, ŝi mem
sentis sin tre feliĉa.
Ankaŭ la gepatroj ekamis la bofilinon kaj estis
certaj, ke kiam ili
ĝuos jam la eternan feliĉon en la
transmondo, ilia fileto ne spertos
la amaran sorton de orfo.
Pasis dekkelkaj jaroj. La gepatroj de Zenek ne plu
vivis, liaj infanoj
estis adoleskantoj, Anka jam ne estis svelta
blondulino.
Sur ŝia kapo aperis unuaj grizaj haroj, la figuro
pufiĝis,
ĉe la okuloj videblis reto de faltetoj.
Zenek kritikeme rigardis sian edzinon, rememorante
tiujn papilileĝerajn knabinojn,
kun kiuj li iam flirtis.
Nu, li rimarkis ankaŭ, ke lia frunto estas iom
pli alta ol junaĝe,
la vizaĝo pli larĝa, li bezonas pli vastajn
vestojn kaj lia ventro
obstine forkuras el sub la pantalonzono.
"Nu, ne gravas! Viro, se nur iomete pli bela ol
diablo, povas plaĉi al virinoj/
Tio estas ĝenerale opiniata vero."
Do, kia estas la konkludo? Sekvis la jena:
"Zenek, vi ja estas multe pli bela ol diablo, do
provu! La vivo forfluas rapide,
ne estas tempo por perdi belajn tagojn. Eble ili estas
jam la lastaj?
Nerimarkeble venos seniliĝo kaj adiaŭ belaj
revoj!"
Sed efektivigo de tiu decido estis facila nur teorie.
Se temas pri praktiko,
la afero estis multe pli komplika.
Anka, instruite de la bopatrino, traktis sian edzon
kiel suĉ-infanon:
"Zenek, estas malvarme, surmetu ĵerzon!
Zenek, restu en la lito, ĉar vi havas nazkataron!
Kial vihodiaŭ revenis hejmen duonhoron pli malfrue ol kutime?
Kie vi estis? Kion vi faris?"
Nu, provu en tiaj cirkonstancoj aranĝi dolĉan
rendevuon! Oni devus esti sorĉisto.
Do, la virtuala amaĵisto revante pri retroigo de
la tempo,
sidante en la luna prilumiteco ĉe laflanko de sia
ĝismorta kunulino,
cerbumis kiamaniere liberiĝi el sub lakuratoreco
de la trozorgema edzineto.
"Eh, forveturi al iu ripozdomo, iu sanatorio,
kompreneble sola.
Gustumi liberon! Refoje kaŭzi la kapturniĝon
de iu petolulino blondhara,
rozbuŝa, velurkarna.
Eh, travivi ion belan,kortuŝan, subliman."
Kaj jen venis lucideco: Zenek fariĝis ĉasisto.
Ĉiun liberan tagon li surdorsigis pafilon kaj
malaperis el la hejmo.
Vespere li revenadis kun perdrikoj, koturnoj, fojfoje
eĉ granda fazano
aŭ leporogrizulo troviĝis en lia ĉasista
sako.
Komence Anka ĝojis, ŝiris la plumojn de la
kompatindaj birdoj,
rostis ilin,preparis frandajn pladojn.
Sed Zenek iom post iom fariĝis plisperta ĉasisto
kaj alportadis hejmen
verajn stakojn da ĉasaĵoj. Samtempe lia poŝmono
iele degeladis.
Li klarigis al Anka, ke li devas ja regali siajn
kompanojn,
reciproki ilian gastemon. La vero estis tamen tute
alia.
Zenek ripozis en la hejmo de iu arbaristo kaj aĉetadis
la ĉasaĵon.
Li mem ne sciis eĉ kien meti la kuglon: ĉu
en la pafiltubon kaj puŝi ĝin enen
per la dratpeco, kiel li faris en la infanaĝo ŝargante
sian plastan kanonon.
Do, li pli volis sunbruniĝi, kolekti mirtelojn aŭ
oksikokojn,
iom dormeti sub olda kverko, promeni tra arbaraj
padoj.
La ruzulo agis laŭplane, esperante malvolontigi
la edzinon, kiu jam havis
ĝis super la oreloj tiun senplumigadon.
Venis ferioj. Anka diris:
"Mi veturos kun la infanoj al mia fratino. En la
bela vilaĝo ni bone ripozos
kaj vi ĉasu, vi mem ŝiru la plumojn, frandu
la rostaĵon.
Mi jam abomenas viajn birdaĵojn."
Zenek ekbolis pro ĝojo: libereco, la prirevita
libereco!
Por trompi la edzinon, li triste suspiris
dirante:
"Nu, bone/ Mi iel eltenos sen vi tiujn kelkajn
tagojn."
"Kelkajn semajnojn, karulo mia, kelkajn
semajnojn!
Ni pasigos en la vilaĝo la tutajn feriojn."
Zenek turniĝis al la fenestro por kaŝi sian
vizaĝesprimon,
kiu montris ravitecon kaj ĝojon.
Kiam Anka kun la infanoj forveturis, Zenek tuj galopis
al vojaĝoficejo
kaj aĉetis dusemajnan restadon en bela ripozloko.
Poste li enpakis iom da necesaĵoj en la aŭtokofron
kaj forvaporiĝis el la hejmo.
Li alvenis al la ripozloko kaj ekloĝis en
kampadejo, apartenanta al turista hotelo.
Jam la unuan tagon li komencis ĉasi iun jupeton.
Ekplaĉis al li
junulino bela, gaja, kaj kiel li mem, okulfrape ĉasanta
portempan kunulon.
Post tri tagoj, dum interkona vespero organizita de la
hotela administracio,
Zenek dancis kun tiu junulino nelasante ŝin
ripozi.
Ĉirkaŭ noktomezo la knabino diris:
"La nokto estas tiel ĉarma, ke ne valoras
pasigi gin en la bruplena salonego.
Ni iru promeni. La plenluno prilumas la arbarajn
padojn,
ni ensorbu la sorĉan belecon de la somernokto.
Tio ja povas ne ripetiĝi."
"Perfekta ideo! Mi nur kuros al mia cambro kaj
tuj revenos."
Dirante tion Zenek samtempe nerve pensis:
"Plejdo! Necesas plejdo!
Ni unue sidigos, babilos, poste..."
Emociplena, ekscitita li galopis tra la ombroplena
aleeto.
Li jam elpoŝigis la ŝlosilon, etendis la
manon por malfermi la pordon
kaj ŝtoniĝis.
Proksime de la pordo, en la ombro de lilako, duonkaŝita
sidis Anka.
Ekvidinte la edzon, ŝi saltleviĝis, etendis
la brakojn kaj ekkrietis:
"Zenek, karulo mia! Vi eksciis, ke mi alvenis kaj
vi tiel galopas!
Mi ankaŭ tre sopiris vin, maltrankviliĝis
pri vi/
Ni ricevis vian bildkarton kaj jen mi estas.
Mi decidis fari al vi agrablan surprizon, do mi ne
telefonis."
El la buŝo de la povra viro eliĝis sufokata
krio.
Mi ne malsekretigos kiel ĝi sonis.
Mi nur certigas vin, kara leganto, ke tio ne estis ĝojkrio.
Zofia
MIRSKA (Pollando)
:::::::::::::::
Interesaĵoj
pri Louis Braille
Ĝxis antaŭnelonge
mi pensis, ke mi perfekte konas la biografion de Ludoviko Braille
kaj konas ĉiujn faktojn rilatajn al li. Mi legis kelkajn
biografiojn pri li,
multajn artikolojn, verkis eseon pri brajlo,
kaj eĉ vizitis la domon, kie li naskiĝis.
Kaj subite estis surprizo:
kontrolante en la Interreto por informoj pri Monda
Brajla Tago,
mi trovis plurajn interesajn faktojn, kiuj koncernas
la kreinton de punktskribo por blinduloj.
Montriĝis, ke li havas proprajn stratojn ne nur
en Parizo, sed ankaŭ en Berlin, Dresden, Nurnberg,
wernigerode, Gorlitz, Bernau (Germanio),
Grave (Nederlando), Radom, Slupsk kaj Poznan
(Pollando),
Paramaribo (Surinamo), Catania, Monza, Crotone,
Potenza, Palermo,
Bolzano (Italio), Sevilla, Villaviciosa de Od"on,
Malaga
(Hispanio), antaŭurbo de Riga
(Latvio).
En Ankara (Turkio) lian nomon portas parko de kulturo
kaj ripozo.
Mi ankaŭ eksciis, ke jam en 2009, t.e. en la
ducentjariĝo de la naskiĝo,
Italio kaj Belgio eligis memormonerojn kun nominala
valoro de 2 eŭroj kun brajla surskribo.
Kolekton povas kompletigi la usona arĝenta
dolaro.
Hindaj rupioj kun brajlo verŝxajne estas
malfacile akireblaj,
kaj mi certe ne vidos asteroidon nomitan je lia honoro
ie inter Marso kaj Jupitero,
almenaŭ en ĉi tiu vivo. Tamen mi ĝojas,
ke la famo de tia distingita blindulo
eĉ atingis la stelojn.
Inter la polaj "trezoroj" memorigantaj
Ludovikon Brajlon,
mi menciu la stampitan koverton kun brajla surskribo.
en 2018 Unuiĝxintaj Nacioj indikis la 4-an de
januaro kiel Monda Brajla Tago.
Sed ni memoru nian bonfaranton kun speciala dankemo ne
nur en ĉi tiu tago.
O. P.
:::::::::::::::
Ni funebras
La 4-an de
decembro post grava kaj longa malsano forpasis 81-jara
Valentina Neverova. Ŝi estis edzino de la aktiva
esperantisto Valerij Neverov.
Valentina kaj Valerij ne partoprenis rusiajn
Esperanto-renkontiĝojn,
nek internaciajn kongresojn. Ili partoprenis la
rubrikon "Enigmoj kaj problemoj".
Kelkvfoje ili estis premiitaj pro siaj sukcesoj en tiu
rubriko.
Ili ankaŭ legis esperantajn revuojn kaj detale
pridemandis min pri
vizititaj de mi renkontiĝoj kaj kongresoj.
Laŭ
profesio Valentina estis muzikistino. Dum multaj jaroj ŝi gvidis
amatoran orkestron de popolmuzikiloj.
En libera tempo ŝi legis beletraĵojn kaj aŭskultis
muzikon,
prefere klasikaĵojn.
Valentina estis Zorgema edzino, patrino kaj avino,
gastama mastrino kaj Fidela helpema amikino.
Ripozu en paco, nia kara samideanino!
Galina Lukjanenko.
:::::::::::::::
Iom
pri la
jarfino kaj
jarkomenco
Parolante pri
la jarfinaj festoj kaj Novjaro, italoj tuj memoras pri
poemeto de Gianni Rodari pri la tiutema konversacio
inter kliento
kaj aŭguristo. Ĝia enhavo estas proksimume
la ĉi-suba:
"Diru,
sorĉisto vi ĉiopova:@ kia aspektos la jaro nova?@
Ĉu feliĉ' estos, malsat' sieĝos'@ aŭ
eble ili alterne reĝos?"@
"Ĉio videblas en mia libvrar':@ Ĝi
certe havos sezonojn kvar,@
dekdumonatan ĝustan serion'@ kun karnavalo,
somerferio;@
du tagojn post ĉiu merkredo'@ venos senmanke iu
vendredo/@
pri l' nova jaro el mia magio'@ venas neniu aldona
scio;@
sed estas certe ke ĉio kroma'@ dependos nur de l'
laboro homa."
Restante ĉiam
en Italujo, estas kutimo, ĝuste je noktomezo inter la
malnova kaj la nova jaro, manĝi lentojn, prefere
per nudaj manoj, ĉar
tio alportos prosperon. Oni ankaŭ manĝas
sekvinberojn, kun la sama espero, kaj eble pro tio oni enmetas
ilin ankaŭ en kristnaskajn bakaĵojn.
Ekzistas, aŭ
eble ekzistis, kredo pri mirakloj okazantaj ĝuste je tiu noktomezo.
Unu el tiuj konsistas en la aliformiĝo, ĝuste je noktomezo kaj
nur unumomente,
de fluanta akvo en oron.. oni ja rakontas pri virino
el la centritala vilaĝo
Pettorano sul Gizio kiu, ĉerpinte sitelon da akvo
el rivereto revenis hejmen kun amaso da oro.
Alia kredo koncernas la efikon de la unua renkonto en
la nova jaro:
bonŝancon anoncas al vi la renkonto de maljunulo,
ĝibulo, fojnĉaro aŭ blanka ĉevalo;
male, tremu se vi renkontas unue infanon aŭ
pastron.
La unuan de januaro oni devas ripozi kaj ĝui la
vivon, ĉar tio influos
la disvolviĝon de la tuta jaro.
Oni krome devas noti la veteron de la unuaj dekdu
tagoj de januaro,
ĉar ili montras kiel kondutos la dek du monatoj
de la jaro.
Oni kutimas kisi la amatan homon sub la ornama
viskobranĉo pendigita
en ĉiu hejmo, ĉar tio firmigas la aman
rilaton, kaj simile geedzoj
manĝu granaton por eviti malfidelon.
Alia kutimo estas forbruli aŭ forĵeti
malnovajn aŭ difektitajn objektojn,
simbolojn de akumulita malbono, kaj pafi artfajraĵojn
por forigi malicajn spiritojn.
Ankaŭ disvastiĝis lastatempe la kutimo
surmeti en la jarfina nokto ruĝajn subtolaĵojn;
en romia tempo ili helpis venki timon, sed nun ili
devus alporti bonŝancon.
Fine, ĉe la Lago de Komo, en la regiono kie
disvolviĝis grandparto de
la okazaĵoj rakontitaj de Alessandro Manzoni en
sia romano
"La gefianĉoj", el antikva rakonto
originis ĉarma tradicio, kiun nuntempe
eĉ multaj italoj ne plu konas:
Iam, en
jarfina neĝoŝtorma nokto,
avarulo sidis hejme kalkulante siajn
orajn monerojn. Iu frapis ĉe la pordo.
Ĝenite, la avarulo kaŝis per tolaĵo la
monerojn kaj iris malfermi la pordon.
Antaŭ ĝi staris duonnuda mizerulo.
"Kiu vi estas, kaj kion vi volas de mi?"
demandis abrupte la avarulo.
"Mi estas pilgrimanto kaj petas pro amo al Dio ke
vi permesu al mi tranokti en via fojnejo."
"Al neniu mi permesas eniri mian fojnejon!"
respondis akre la avarulo.
"Donu do al mi panpeceton; mi tre malsatas!"
"Panon mi ne havas!" sonis la respondo.
"Pro kompato, donu al mi almenaŭ bastonon
por apogiĝi kaj sakon aŭ ĉifonon por kovri min;
mi mortas pro laciĝo kaj frosto!"
Sed la avarulo kriis: "Mi havas nek bastonojn,
nek sakojn nek ĉifonojn!"
kaj klake fermis la pordon por rapide reveni al siaj
karaj moneroj.
Tamen, levinte la tolaĵon, li ekvidis nur
velkintajn foliojn.
Ekde tiam li freneze vagadis ĝis sia morto tra la
regiono, rakontante al ĉiu
pri sia malfeliĉa sorto.
kaj pro tio, en tiu regiono, enla vespero de la
jarfina tago
ĉiu pendigas sur sian pordon bastonon kaj sakon
kun pano.
:::::::::::::::
Simpla
Historio
(poemo)
Pasis ĉio; kaj l' animon apenaŭ
tuŝas ond' de l' memor',
kiel se super lag' flirtas neĝena
milda, vento el for'.
Pasis jam kio min doloris iam!
Mitas ke vund' cikatriĝas neniam
kaj spur' de l' ĝoja hor'!
Sen maltrankvilo, sen koler' flamo,
nun rememoras mi pri vi, pri via rid',pri nia amo,
kaj la kor' jam sen sci
pri taga teruro, pri nokto sendorma,
pri "vivi-ne-eblos" kvazaŭ
verdiktforma,
pri l' amar-sonĝoj kun kri'.
Ho, senpasias nun nia intersalut'!
Nek koler', nek tim-sent'
Pasis ĉio - kaj, nur dum minut',
ĉe lunlum-ilumina tent',
l' animon tuŝas iu ond' leĝere,
kiel kvietan lagakvon vespere'
spiro de fora vent'.
Velimir ĵivojinoviĉ
Masuka
Esperantigis ĵivanko Novakov
:::::::::::::::
Kompletigaj informoj pri Esperanta Ligilo
redaktoro: Olena Poŝivana
Velika Dijivska 22/226
ua-49068 Dnipro
Ukrainio
(r.p.: amatalena(cxe)ukr.net)
komputilbrajla asisto: j. Jelinek
Roztocka 1001
cz-514 01 Jilemnice, Ĉeĥio
(r.p.: lunalumo(cxe)atlas.cz)
(tel.: +420-481 543 200)
administrantino: Milena Jelinkova
Roztocka 1001
cz-514 01 Jilemnice, Ĉeĥio
(r.p.: lunalumo(cxe)atlas.cz)
(tel.: +420-481 543 200)
kasisto: Pier Luigi Da Costa
via di S. Maria del Giudice 2369
IT-55100 Lucca, Italio
(r.p.: dacostapl(cxe)gmail.com)
poŝtĉekkonto
IT67C 01005 13702 0000 0000 2799
je la nomo "Da Costa Libe")
ĉe Banca Nazionale del Lavoro (mallonge BNL) en
Lucca
UEa-konto de Libe: libk-p
jarkotizo: 15 eŭroj.
la lasta
numero de esperanta Ligilo
legeblas ankaŭ en la retejo de Libe:
www.libe.slikom.info
Por ricevi la revuon retpoŝte skribu al:
masenkoai(cxe)mail.ru
---------------
en reta Ligilo n-ro 10/24 estas jena
erara IBAN:
IBAN: FR76 1380 7000 5858 0190 2570 195.
La gxustan mi trovis en la retpagxo de
Grésillon kastelo.
Gxi estas jena:
I.B.A.N : FR76 1380 7000 5858 0190 2570 975
- vidu la lastajn 3 numerojn.